Castlanìa

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.


Castlanìa
Stat:

Italia

Region:

Piemont

Provincia: Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian: Castellania Coppi
Coordinà: Latitudin: 44° 47′ 52.8′′ N
Longitudin: 8° 55′ 49.9′′ E

Mostra an sla carta
Autëssa: 400 m s.l.m.
Surfassa: 7,21 km²
Abitant: 89 (2019)
Comun dj'anviron: Avolasca, Carzòu, Còsta, Garbagna, Santa Àgata, Sandijan
CAP: 15051
Prefiss tel.: 0131
Còdes ÌSTAT: 006045
Còdes fiscal: C137 
Sant protetor: san Bias 
Festa dël borgh: 3 ëd fërvé 
Comune
Posission dël comun an Piemont


Sit istitussional

Castlanìa (Castellania Coppi an italian) a l'é un comun dël Piemont d'89 abitant [1], ant la provinsa ëd Lissandria.

As treuva an sle colin-e an sla drita dla Scrivia, ant la region dij Còj Tortonèis ch'a fan part dël pre-Apenin lìgur-piemontèis. A l'é arnomà përché a l'é 'l pais anté ch'a l'é nàit Fausto Coppi.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Panorama 'd Sant Alòsio con le tor medievaj
Le prime sorgiss ch'a testimònio l'esistensa dël borgh ëd Castlanìa a armonto a l'Età 'd Mes, quand ch'ël pais a l'era formà da le frassion ëd Basélica, Lugagnan, Mossabela e Sant Alòsio. Al pòst ëd l'atual cesa 'd San Bias, atestà dal Sinchsent, a-i era na piev dedià a San Marsian a servissi dle frassion. L'abità 'd Sant Alòsio a l'era 'l pì antich e a l'era provist d'ën castel fortificà, dont a resto ancora ancheuj le tor medievaj.

A livel aministrativ ël teritòri a fasìa part dël Vëscovà Tortonèis, l'ansem dij possediment goernà dal vësco-cont ëd Torton-a. Ël vësco a l'ha peui anfeodà 'l pais a la famija dij Rampin. Contut ch'a fussa sogetà al Ducà 'd Milan e peuj a jë Spagneuj, ël Vëscovà a manten soa autonomìa aministrativa. Dël 1713, an séguit al Tratà d'Utrecht, Castlanìa e 'l Tortonèis a passo a l'Imper Austrìach. Dël 1735 Torton-a e ij sò anviron a passo sota la Cà 'd Savòja ëd Carl Emanuel III ant ël Regn ëd Sardëgna. A ven creà la Contà 'd Torton-a antestà al re, ma 'l Vëscovà a ven ancora anfeodà al vësco 'd Torton-a. A l'é mach dël 1786 ch'ël vësco Carl Morissi Peyret a ced ël Vëscovà al re, an cambi d'ën neuv tìtol prinsipesch.

D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, Castlanìa a torna al Regn ëd Sardëgna, ant la Divison (peui Provinsa) ëd Lissandria, ant la Provinsa (peui Sircondari) ëd Torton-a e ant ël Mandament ëd Vila Vèrnia. Dal 1928 a ven ancorporà ant ël comun ëd Carzòu ma a torna autònom dël 1947. Dal 31 magg 2019 ël nòm ofissial italian dël Comun a ven tramudà an Castellania Coppi për sotligné ch'ël pais a l'ha vist nasse ij frej ciclista Fausto e Serse Coppi.[2]

Personalità arnomà[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Fausto Coppi, ciclista, nassù a Castlanìa dël 1919
  • Serse Coppi, ciclista, frel ëd Fausto, nassù a Castlanìa dël 1923

Aministrassion[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël sìndich a l'é Sergio Vallenzona (da l'08/06/2009, scond mandà dal 26/05/2014).

Anliure esterne[modìfica | modifiché la sorgiss]

Arferiment[modìfica | modifiché la sorgiss]

  1. Sorgiss: ISTAT - Bilansi demogràfich al 01/01/2019 [1].
  2. Delìbera dël Consèj Regional dël Piemont n. 365-6855 dël 25 mars 2019, Supl. n.1 al Boletin Ofissial ëd la Region Piemont n.20 dël 16 ëd magg 2019 [2].


Ël monument a Fausto e Serse Coppi