Christos Papakyriakopoulos

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Matemàtich.
Nassù dël 1914 a Atene, Christos Papakyriakopoulos (ëd sòlit ciamà mach Papa) a l'era un-a dle doe masnà ëd na famija asià: sò pare a l'era mërcandin.

A disdeut agn a l'é intrà al prestisos Anstitù nassional ëd tecnologìa Metsavion (ancheuj Università tecnològica nassional d'Atene), anté che un dij professor a l'ha convinciulo a consentresse an sla matemàtica. Chiel a l'ha falo, an sernend ël camp ëd la topologìa algébrica; mach ch'a-i era gnun ambelelà ch'a podèissa mostrèila, antlora a l'ha dovù studiela an sij lìber.

A l'ha livrà soa tesi ëd dotorà, ch'a tratava dla Congetura granda, ant ël 1943. Soa tesi a l'ha falo armarché da Constantin Carathéodory, ch'a l'ha arcomandalo përchè a-j dèisso ël dotorà.

Anvità da Ralph Fox, Papakyriakopoulos a l'é rivà a Princeton dël 1948; a l'é anstalasse a l'obergi e a l'ha vivù ambelelà për ël rest ëd soa vita, tornand an Grecia mach na vira, dël 1952, për la sepoltura ëd sò pare.
A l'ancamin a l'ha travajà a l'Anstitù dë studi avansà e peui a l'università ëd Princeton.

Papakyriakopoulos a l'é mai mariasse.
Cand dël 1975 la gionta militar a l'ha përdù ël podèj an Grecia, a l'é prontasse për torné an patria, ma a l'é mòrt dl'istà dël 1976 për un càncher a lë stòmi.

Sò travaj[modìfica | modifiché la sorgiss]

Christos Papakyriakopoulos a l'ha publicà an tut mach quìndes artìcoj, e tuti da sol.

Durant ij sò prim des agn an Mérica, a l'ha smonù la dimostrassion ëd tre chestion amportante: ël teorema dla liassa, ël lema ëd Dehn e ël teorema dla sfera. Ij sò artìcoj an sl'argoment a j'ero tant bon che dël 1958 a l'han anvitalo a ten-e na conferensa al rëscontr antërnassional ëd matemàtica a Àmsterdam.

Ël travaj an sla congetura ëd Poincaré[modìfica | modifiché la sorgiss]

A l'ha passà ij darié quìndes agn ëd soa vita a sërché ëd dimostré la congetura ëd Poincaré. Për fé sòn, a l'ha arduvù costa congetura a d'àutre doe. Un-a ëd coste a sarìa stàita dimostrà dël 1964 da Elvira Strasser-Rapaport, ma l'àutra a l'é peui arvelasse fàussa. An efet, dël 1979 Anadaswarup Gadde a l'ha dimostrà na conseguensa dle doe congeture ëd Papakyriakopoulos, ma dël 1981 James McCool a l'ha trovà un contra-esempi a costa conseguensa.

L'ampegn che Papakyriakopoulos a l'ha butà për travajé a la congetura ëd Poincaré sensa riesse a arzòlv-la a l'é stàit tal che dal 1963 a soa mòrt a l'ha publicà mach n'artìcol, an memòria ëd Ralph Fox.