Donato Bramante

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Donato (Donnino) di Angelo di Pascuccio stranomà ël Bramante (Fermignano, 1444 – Roma, 11 mars 1514) a l’é staìt n'angigné, architet e pitor italian dl'Arnassensa.

Biografìa

Bramante a l’ha travajà a l’inissi ‘me pitor, influensà da Melozzo da Forlì. Soe prime comande ‘me architet a son dël 1479, quand a l’era al servissi ëd Ludovich Sforza, a Milan, andoa a travaja ansema a Leonard da Vinci.

Del 1500 a va a Roma andoa a mostra so concet dlë stil clàssich con ël Tempiet ëd San Pé an Montorio (1502-1510). Cost edifissi a propon na sìntesi antrames l’art antica e l’art dl'Arnassiment: elevassion ëd 3 scalin, compòst da na sala sentral arionda, circondà d'un peristil formà da colòne toscan-e con ansima un lambris.

Sa euvra pi avosà a l’é sans gnun dubi la Basìlica ëd San Pé (inissià ant ël 1506) a Roma, realisà a la domanda dël Papa Giulio II. Bramante a trassa ël proget, a buta le fondamenta (1513) e a l’àussa fin al prim pian, ma a l’ha pa ël temp ëd finila. L'edifissi, dòp soa mòrt, a l’é finì e përfessionà da Michelàngel.

Antrames j'àutre euvre, as peul armarchesse S. Marìa avzin S. Sàtir (1482-1486), ël ciòstr ëd S. Ambreus à Milan (1497-1498), ël Palass apostòlich dël Vatican o ëdcò ël Palass Caprini (1501-1502). Bramante a l’é staìt ël magìster e ël protetòr ëd Rafael.