Ludwig (sassin seriaj)
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
Marco Furlan (Pàdoa, 16 gené dël 1960) e Wolfgang Abel (Düsseldorf, 25 mars dël 1959) a son doi sassin seriaj che a l'han fàit na serie d'amassidi ël nòrd-est dl'Italia, an Almagna e an Olanda tra ij 25 d'agost dël 1977 e ij 7 ëd gené dël 1984 an arvendicand ij sò crìmen con ëd volantin anté che a-i era sò stranòm: Ludwig. Doe përson-e dzora tut sospet[modìfica | modifiché la sorgiss]Lòn che a l'ha pì sorprèis tuti quandi ij mèmber dël grop "Ludwig" a son ëstàit ciapà a l'era l'orìgin sossial ëd Furlan e d'Abel, fieuj dl'àuta borzoasìa 'd Veron-a e che a vivìo ant la borgià ëd Borgh Trent, un-a dle pì riche e famose ëd la sità véneta. Marco Furlan a l'era fieul dël primari dël sénter për ustionà dl'Ospidal Sivil Magior ëd Veron-a, donca a sburdiss nen ël fàit che vàire vìtime a son ëstàite brusà vive, e quand a l'é stàit arestà a l'era an camin ch'a pijava la làurea an fìsica ant l'Università ëd Pàdoa. Wolfgang Abel a l'era fieul d'un consijé delegà ëd na companìa ëd suranse alman-a e a vivìa a Negrar, an provinsa 'd Veron-a. A l'avìa pijà la làurea an matemàtica e a travajava ant la midema companìa ëd suranse che sò pare. Ij doi a fasìo part d'un gir ëd giovo che, an cola época, a l'avìo la costuma 'd trovesse ant la piassa Vitòrio Véneto ëd Borgh Trent. Costi giovo a l'aviò 'l but ëd polidé 'l mond da barbon, cupio, drogà, prèive che a l'avio fàit ëd pecà da giovo e da discoteche e cine pornogràfich.
J'amassidi 'd Ludwig[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël prim amassidi fàit da sti doi giovo a l'é fasse ai 25 d'agost dël 1977 quandi 'l barbon Guerrino Spinello a l'é stàit brusà viv ant soa Fiat 126 a Veron-a. Ai 17 dë dzèmber dël 1978, pì che n'ani dòp sò prim amassidi, a l'é stàit massà 'l cambré Luciano Stefanato, cupio, sassinà con pì che 30 cotlà a Pàdoa. Squasi n'ani dòp, ai 12 dë dzèmber dël 1979 a Venessia, a l'é stàit sassinà'l drogà 'd 22 ani Claudio Costa. La cobia 'd sassin a l'ha peui massà dël 1980 na ex-gindra Alice Maria Baretta a Vicensa an dovrand n'assul e 'n martel. Ai 25 ëd novèmber ëd col ani-lì ij doi a l'han arvendicà ij sò delit an dovrand për prima vira la firma Ludwig ant na litra che a l'han mandà al giornal Il Gazzettino. A son ëstàit acusà 'dcò d'avèj brusà, ai 25 ëd magg dël 1981, la cita tor ëd Pòrta San Giòrs a Veron-a, na tor bandonà che a fasìa part ëd le veje fortificassion austrìache e che oramai a l'era dventà n'arfugi për përson-e sensa ca. Ant l'incendi a l'era mòrt Luca Martinotti ëd 17 ani. Për cost incendi a l'era stàita mandà costa litra 'd rivendicassion al giornal La Repubblica:
Ai 20 ëd lùj dël 1982 a l'han massà a martlà Gabriele Pigato e Giuseppe Lovato, doi frà che a l'avìo pì che 70 ani. Ai 26 ëd fërvé dël 1983 a l'han massà a Trent ël prèive don Armando Bison. Ai 14 ëd magg dël 1983 a l'han brusà'l cine pornogràfich Eros ëd Milan, anté che 6 përson-e a l'han trovà la mòrt e 32 a son ëstàite antossià. Ai 17 dë dzèmber dël 1983 a l'han tornà colpì an massand 13 përson-e ant l'incendi dël sìrcol sessual Ca rossa d'Àmsterdam. A j'8 ëd gené dël 1984 a l'han brusà la discoteca Liverpool ëd Mùnich andoa a l'é mòrta na cambrera che a travajava ant ël local e 7 përson-e a son restà ferìe. L'ùltima assion e l'arest[modìfica | modifiché la sorgiss]Ai 4 ëd mars dël 1984 a son andàit a la discoteca ëd Castiglione delle Stiviere an provinsa 'd Mantoa, andoa as trovavo 400 giovo, squasi tuti mascrà për la festa 'd carneval. Ant un moment ëd confusion un mémber dël grop Ludwig, mascrà da Pierrot, a l'ha fàit intré l'àutr da na surtìa 'd sicurëssa ansema a doi contnidor carià 'd benzin-a. Stërmà ant ël top, a l'han sërcà 'd brusé'l local ma n'ancarià dla sicurëssa a l'é antervenù: oramai dësquatà ij doi a l'han sërcà dë scapé ma a son ëstàit fermà e arestà. Parèj a l'é fermasse la "cariera" 'd Ludwig con 28 mòrt e 39 ferì. Ël process[modìfica | modifiché la sorgiss]Ai 10 ëd fërvé dël 1987 tuti e doi a son ëstàit condanà a 30 ani 'd përzon, antramentre che 'l pùblich ministé a l'avìa ciamà la përzon a vita; për la cort sia Furlan che Abel a l'ero "malavi" e lolì a spiegava la sentensa. Ai 15 ëd giugn dël 1988 la Cort d'Assise ëd Venessia a l'ha faje seurte da la përzon an semi-libertà për un problema técnich e a l'ha ordinà a Furlan ëd resté a Casale di Scodosia, pais davzin a Padoa, da andoa chiel a l'é scapà dël 1991 a pòchi di da la sentensa final ëd la Cassassion. A l'é torna stàit arestà ant ël magg dël 1995 a Creta, andoa a vivìa con un nòm fàuss, e pòrta an Italia; tornà an përzon Marco Furlan a l'ha sërcà d'ampichesse.
Liberassion[modìfica | modifiché la sorgiss]Ai 18 d'avril dël 2008 ël Tribunal ëd Milan a l'ha decidù 'd fé travajé Marco Furlan për ij servissi sossiaj. Furlan, trames sò avocà, a l'avìa ciamà 'd podèj chité la përzon për travajé dë 'd di, e torneje a la sèira e për le fin dë sman-a. Nopà 'l tribunal a l'ha decidù ëd nen deje la semilibertà ma mach ëd felo travajé për ij servissi sossiaj da già che an përzon a l'era sempre comportasse bin. Ai 24 d'avril dël 2008 Furlan a l'ha pija na sgonda laurea an angignerìa informàtica. Ai 12 ëd novémber dël 2010 Furlan a l'é stàit liberà. |
