Metropolitan-a ëd Turin
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
La Metropolitan-a 'd Turin a l’è un mojen ëd traspòrt pùblich dotà dël sistema ëd guida automàtica VAL, ativà ant soa prima part dël 4 ëd fërvé dël 2006 an ocasion dij Gieugh Olìmpich Invernaj nùmer XX. Descrission general[modìfica | modifiché la sorgiss] A diferensa ëd Roma e Milan, per vàire agn a Turin a-i è pa mai ësta-ie un servissi ëd metropolitan-a, contut che ant j’agn ’30 dël Neuv-sent, con l'arfassiment dla via sentral, via Roma, a l'avèisso creà na galarìa sot a la strà ch’a l'avrìa dovù fé part ëd na linia sot-tèra. Mach dël novémber dël 1995 a l’è stàit aprovà ël proget ëd la linea Camp Vòl – Pòrta Neuva, dal confin òvest ëd la sità a le pòrte ëd Colegn, fin-a a la stassion prinsipal dla ferovìa; belavans a-i era nen basta ëd finansiament per soa costrussion. Dl’avril dël 1999 a l’è stàit garantì un finansiament al 60%; ant l’istess ann a l’è stàit aprovà ël progèt che ai 9,6 km originaj dla linia a l’avrìa giontajne d'àotri 4,6 km, për ëslonghé ël percors da Pòrta Neuva fin-a a la stassion dël Lingòt. Ij travaj a son ancaminasse da na mira ofissial dël 19 dë dzèmber dël 2000.  Ël prim tòch, da Fermi a Pòrta Neuva, a l’è longh 9,6 km e a l'ha 15 ëstassion. Da na mira técnica, la metropolitan-a ëd Turin a resta na còpia precisa dla metropolitan-a ëd Lille, an Fransa: a l’han mantnù le mideme amzure. La GTT (Gruppo Torinese Trasporti), ch’a gestiss l’euvra, a vàluta che për cost trat-sì ël temp ëd përcorensa mojen a sarà ëd 15 minute. La stassion Fermi, cola Paradis ch'a-j ven dapress e ’l depòsit dij treno as treuvo ant la comun-a ëd Colegn. Ën intrand ant la sità, la metropolitan-a a cor sot a Cors Fransa, për peui viré anvers a Pòrta Susa, passé sot a Cors Vitòrio Emanuel II e rivé a Pòrta Neuva.  La galarìa ch’a men-a ij treno dal depòsit ëd Colegn fin-a a la veja stassion ëd Pòrta Susa a l’é stàita livrà dël giugn dël 2004. Ël 4 ëd fërvé dël 2006 a l’è stàit inaugurà ël tragit Fermi-XVIII Dzèmber; lë pcit tragit XVIII Dzèmber-Pòrta Neuva a l'è stait duvertà dl'otóber dël 2007. Ij travaj për la costrussion dël tragit Pòrta Neuva-Lingòt a son ancaminasse dël 2006 e a dovrìo terminé dël 2010. Ël cost ëd realisassion dël proget antregh, da Colegn al Lingòt, a dovrìa esse d’apopré 966 milion d’euro. Le stassion, ch’a resto an mojen-a a 550 méter l'un-a da 'nt l'àotra, a l’han na longhëssa ëd 60 m, e con lòn a peulo pijé dij treno longh 52 méter, con na capassità ëd 440 passagé. Mach le stassion dë scambi Pòrta Neuva e Pòrta Susa a saran pì grande. Le stassion a son stàite dissegnà da lë Studi Bernhard Kohn & Associés. Ël sistema dovrà a l’é ël VAL, progetà da l’asienda fransèisa Matra, catà da Siemens e integrà ant ël Siemens Transportation System. Con n'andi mojen ëd 32 km/h, la capacità dla linia a sarà ëd 15000 passagé l’ora an minca sens ëd marcia. L’antrames ëd temp antra ël passagi ëd doi treno a sarà mach ëd doi minute bele che ant j’ore pì traficà. A son ëdcò previst djë slongh ëd tragit, a parte dal 2010, a òvest ëd Colegn anvers a Rosta e a sud dël Lingòt anvers a Piassa Bengasi. D'antramentr as progeta la sconda linia ëd metropolitan-a: l’orientament general a sarà nòrd-sud e a passerà për ël sènter sità (Piassa Castel), ën ancrosiand la Metro 1 a Pòrta Neuva. A smija sigur ch’a partirà da Orbassan, ma a l’é anco' ancerta l’àutra destinassion (Mapan, San Mò ò La Venerìa). Ij travaj djë sgav ëd la metropolitan-a a l'han përmetù dle dëscuverte archeològiche: a Colegn a l'han dëscoatà na gròssa necròpoli longobarda con pì che stanta sotrure. Linia 1[modìfica | modifiché la sorgiss] L'atual linia 1. A l'é pensasse, ma pa ancor aprovasse, na slonga da la stassion Fermi fin-a Rosta. Stassion[modìfica | modifiché la sorgiss]
Orari ëd fonsionament[modìfica | modifiché la sorgiss]Dal 5 otóber 2007, la Metropolitan-a ëd Turin a fonsion-a con cost orari-sì:
Colegament estern[modìfica | modifiché la sorgiss] |
