Nebieul

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Nebieul
Nòm dël vin Nebieul
Denominassion Nebbiolo
Uvagi ch'as peulo dovresse për felo
Color Ross rubin, pì o men ciair, tirant peui al granata anvejand
Përfum Caraterìstich përfum ëd violëtta e àmpola, a mijora anvejand
Savor Sùit e corpos da giovo, anvejand a ven viv e ëd bon còrp, vlutà e armònich
Gradassion alcòlica 12° - 13° e ed pì
Zòna ëd produssion Alba, San Stéo an Belb, Montèj, Vëssa, Cornian, Guaren-e, Ròd, Prioca, Canal
Abinament Aròst, cassagion, grijà, carn rosse, fondùa, piat con la trìfola
Anvejament Da tre a ses agn
Da servì a Temperadura ambient

Ël Nebieul a l'é na qualità ëd vin.

Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]

Soa stòria a ancamin-a già ant l'ani Tersent. Quaiche trasse scrite a-s peulo trovesse mach a parte dal sécol che a fa XIX. Sò nòm a peul avej doe stòrie diferente: la prima a ven dal moment ëd la vendëmmia, che as fà squasi sempe quandi che a-i taca le prime nebie; la scònda a l'é për via ëd col vel bianch che (come për la brigna) a-s forma ansima la bërta dij sò asinej.

Andóa a-s coltiva[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël Nebieul l'é na vis piemontèisa, fòrt presenta ant le Langhe e andrinta al Roé (an Provinsia Granda) As coltiva ëdcò un poch ant ël Canavèis, Bielèis, Vërslèis e Noarèis. An tute le manere, Langhe Roé e na part ëd l'Astesan a fan la gròssa produssion. Fòra dël Piemont i podoma trovelo an Val d'Osta, Valtelin-a e an Fransacurta.

Caràter morfològich[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • A buta: ant le prime sma-ne d'Avril.
  • A fioriss: ant ij prim des dì ëd Giugn.
  • A scambìa: al mes dël mèis d'Agost.
  • A madura: a la fin d'Otóber.

Ël vin[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël vin Nebieul finì, madurà andrinta la cròta, a presenta un profum ëd fruta e ad fior sëcche, e ëdcò an poch dë spessie. Ël tanin a-s sent bastansa fort. Soa tinta a l'é pi ciàra nen che cola dij autri vin nèir piemonteis, coma la Barbera. A l'é un vin che a-s peul goernesse pì ampess che j'àotri.