Rafael Casanova i Comes
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
 Rafael Casanova i Comes (Moià, Bages, 1660 - Sant Boi de Llobregat, 3 ëd magg dël 1743) a l'é stàit avocat e consijé dla sità 'd Barslon-a ma a l'é dzoratut un sìmbol për tuti ij catalanista dël di d'ancheuj. A l'era fieul ëd Fransesch Casanova i Solà, proprietari rural ëd Moià, e ëd Maria Comes i Sors. A l'ha studià drit a l'Estudi General de Barslon-a, profession che a l'ha peui fàit fin-a a quand a l'é stàit ciamà a fé 'l consijé ant ij mèis ëd la guèra 'd sucession ëspagneula. Dël 1696 a l'é mariasse con Maria Bosch i Barba. Al 25 ëd gené dël 1706, con la mòrt dël consijé dla sità Jacint Lloreda, a l'é dventà consijé a sò pòst. N'ani dòp, al 6 ëd fërvé dël 1707, l'arciduca Carl a lo nòmina sitadin onorari. Con costa nòmina a l'é peui intrà tra ij sinch mèmber ëd la gionta segreta ciamà a studié tute le propòste fàite dal comandant ëd le fòrse catalan-e Antoni de Villaroel. Al 25 ëd luj dël 1713 l'armada 'd Filip V ëd Castija a l'ha tacà Barslon-a e le dësfèise dla sità a l'han resistì. Al 30 ëd novèmber dël 1713, Casanova a ven nominà prim consijé dla sità, màssima autorità sitadin-a. N'ani dòp la situassion a Barslon-a a l'é giumaj disperà përchè oramai a-i era da manca 'd vitovaje e 'd munission e an an pì 'l nùmer ëd blessà as fasìa sempre pì grand. Ël di dl'arsàut final dij tropié borbonich, l'11 dë stémber, Casanova a l'é andàit ansema a j'àutri sitadin sota le muraje dla sità con ël drapò 'd Santa Eulàlia, protetris ëd la sità, për dé na man ai difensor. Ferì da na balòtola a ven portà al Colegi dla Mercè e bele-lì a ven soagnà. Quand la sità a l'é cascà dnans a l'atach dij Borbon, Casanova a l'ha fàit un fàuss sertificà 'd mòrt për scapé e a l'ha abandonà la sità travestì da frà. Na vira fòra da Barslon-a a l'é tramudasse a Sant Boi de Llobregat, andoa a l'ha travajà coma avocat fin-a 'l 1737, quand che a l'é artirasse. Dël 1719 a l'ha arsèivù ël condon da Filip V. A l'é mòrt dël 1743 a Sant Boi de Llobregat. |
