Ìsole Égadi

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

J'ìsole Égadi a son n'arsipélagh dla Sicilia formà da tre ìsole (Favignana, la pì granda, Maréttimo e Lèvanzo) e doi isolòt, quasi doi scheuj (Furmija e Lampion).

A l'han na surfassa total ëd 37,45 km² e na popolassion d'anviron 4.400 abitant.
Da na mira geològica j'ìsole a l'han d'afinità con la Sicilia, bele che për le caraterìstiche climàtiche e ambientaj a arciamo l'Àfrica.

Geografìa

L'arsipélagh ëd j'Égadi as treuva anviron 7 km a òvest dla còsta dla Sicilia, tra Tràpani e Marsala.

Stòria

Ij prim ansediament uman a armonto a la preistòria: dj'artrovament archeològich a testimònio la presensa ëd l'òm già a parte dal Paleolìtich e dal Neolìtich.

Durant le guère pùniche, dël 243 aGC, j'ìsole Égadi a son ëstàite ël teatro ëd n'arnomà bataja ch'a l'ha marcà la primassia dla flòta roman-a ansima a cola cartaginèisa.
Pì tard, mersì a soa posission arlongh dle ròte comersiaj amportante, a son ëstàite ël pòst dë sbarch dij feniss, dij bisantin e dj'àrabo.

Conomìa

La conomìa dl'arsipélagh a l'é dzortut basà an sël torism, vist ël progressiv smortesse dj'atività gropà a la pësca al tonn, che ant ël passà a l'han arpresentà la pì granda sorgiss ëd richisia dj'ìsole. Sòn dzortut a parte dal sécol ch'a fa XVII, cand j'Égadi a son ëstàite për tant temp al sènter dj'anteresse econòmich dij genoèis.

Aministrassion

L'arsipélagh a constituiss la comun-a ëd Favignana, an provincia ëd Tràpani.