Alimentator

Un alimentator a l'é un dispositiv ch'a trasforma l'energìa elétrica da na sorgiss (es. la rèj AC ëd ca) ant na forma adata a alimenté d'àutri component eletrònich (es. DC stabil). A l'é essensial për ël fonsionament ëd computer, smartphone, e vàire àutri dispositiv.

Stòria

Ij prim alimentator a j'ero sempi circuit ëd trasformator e radrissator, dovrà ant j'utiss radio ant j'agn 1920. Ant j'agn 1950, con l'antrodussion dij regolator ëd tension linear, a l'é stàit possìbil creé tension DC pì precise. Ant j'agn 1970, la tecnologìa dij alimentator a comutassion (SMPS) a l'ha permëttù ëd riduve dimension e pèis, aumentand l'efissiensa. Ant ël sécol XXI, j'alimentator a son ëvnùit pì inteligent, con contròl digital e protession contra j'àut-voltage.

Classificassion

J'alimentator as peulo classifiché për:

Tecnologìa

Linear: A deuvra trasformator e transistor për regolé la tension, ma a l'é men efissient.
A comutassion: A deuvra transistor ch'a sara e duverta rapidament për riduve le pèrdite.
Regolà: A manten na tension ëd surtìa costanta, indipendent dal càrich.
Nen regolà: La tension a peul varié con ël càrich o la sorgiss.

Forma

Integrà: Part ëd n'àutr dispositiv (es. alimentator ëd në smartphone).
Estern: Caussëtta separà (es. alimentator ëd laptop).
Da laboratòri: Con contròl ëd tension e corent precis.

**Tàula dij tipo d'alimentator**
Tipo	Descrission	Aplicassion
Linear	Sempi, bass rumor	Amplificator audio
SMPS	Efissient, cit	Computer, televisor
Regolà a PWM	Contròl digital	Dron, sistema industrial

Aplicassion

Eletrònica ëd consum: Alimenté smartphone, console ëd gieugh.
Andustria: Contròl ëd màchine, robot, impiant ëd produssion.
Telecomunicassion: Sorgiss ëd potensa për tor ëd trasmission.
Medzin-a: Strument ëd precision com MRI o scanner.
Energìa renovàbil: Convertì l'energìa da panel solar o turbin-e eòliche.

Amportansa

J'alimentator a garantisso na fornitura d'energìa sicura e stàbil, evitand dë stranglass ëd tension ch'a podrìo danegé ij circuit. J'SMPS a l'han ridovù ël consum d'energìa global, contribuend a la sostenibilità. Tutun, a peulo generé anterferense eletromagnétiche (EMI), che a devo esse filtrà. Soa evolussion a l'ha abilità tecnologie com l'Internet ëd le còse (IoT) e le viture elétriche.

Arferiment

Maniktala, S. (2012). Switching Power Supplies A to Z. Newnes.
Lundberg, K. (2003). Power Supply Design Handbook. Elsevier.
IEEE (2018). Standard IEEE 1815 për j'alimentator industriaj.

Vos corelà