Ansem ëd la piràmid ëd Giza
L'ansem ëd le Piràmid ëd Giza a l'é un dij sit archeològich pì amportant e arconossù dël mond, situà an sla pian-a ëd Giza, davzin al Cairo, an Egit. Cost ansem a comprend le tre piràmid prinsipaj (Cheope, Chefren e Micerin), la Sfinge, e vàire tombe e templi funerari. Costi monument a son stàit costruì ant l'Antich Egit durant l'Antich Regn (apopré 2580–2560 a.C.) e a son dedicà a ij Faraon ch'a l'han comandaje. A son ëstàit declarà Patrimoni UNESCO dël 1979.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le piràmid ëd Giza a son ëstàite costruìe com tombe reaj për ij Faraon ëd la IV dinastìa. La pì granda, la Piràmid ëd Cheope, a l'é stàita edificà për ël Faraon Cheope (Khufu) e a l'é l'ùnica dle Sèt Meravìe dël Mond Antich ch'a sia ancor an pé. La Piràmid ëd Chefren (Khafre), fieul ëd Cheope, a l'ha na strutura simil ma a smija pì àuta përchè a pògia su na base pì elevà. La pì cita, cola ëd Micerin (Menkaure), a marca la fin dël perìod dle piràmid gigante.
La Sfinge, na statua giganta con la testa d'òm e ël còrp ëd leon, a l'é atribuìa a Chefren e a smija ch'a fussa na guàrdia simbolica dël compless. Durant sécoj, le piràmid a son ëstàite sachegià e danegià, ma a son restà sìmboj ëd la potensa dl'Antich Egit.
Architetura
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le piràmid a son esempi clàssich dl'architetura funeraria egissia. La Piràmid ëd Cheope a l'é àuta 146.6 méter (originari) e a l'ha na base ëd 230.4 méter për banda. A l'é stàita costruìa con apopré 2.3 milion ëd blòch ëd pera, chèich ëd lor peisand fin a 80 tonelà. La precision ant l'alineament e l'orientament vers ij pont cardinaj a lassa antende l'abilità técnica dj'antich egissi.
La Piràmid ëd Chefren a l'ha conservà na part ëd sò rivestim original ëd pera calcar bianca an sla sima, mentre cola ëd Micerin a introduv ëd material pi prestigios com ël granit. Le càmere interne e ij coridor a son progetà për protege ël sarcofagh dël Faraon e ij sò tesòr, combin ch'a l'ero già stàit robà ant l'antichità.
Significà Religios e Cultura
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le piràmid a j'ero part d'un compless funerari pì ampli, ch'a comprendìa templi për ël cult dël Faraon mòrt, stra ëd colegament, e tombe për ij familiar e ij nòbij. J'Egissi antich a chërdìo che le piràmid a giutèisso ël Faraon a rivé ant l'aldilà e a manten-e sò podèj divin. La Sfinge a rapresentrìa la fòrsa e la protession dël sovran.
Stat Atual
[modìfica | modifiché la sorgiss]Al di d'ancheuj, l'Ansem ëd Giza a l'é un sit turìstich magior, con milion ëd visitator minca ann. Dël 1979, a l'é stàit declarà Patrimoni UNESCO. A son an cors dë sfòrs për preservé le struture contra l'erosion, l'inquinament, e l'efet dij cambiament climàtich. La question ëd la restituission d'oget artìstich robà (coma la Barca Solar ëd Cheope, esponù al Musé dël Cairo) a l'é ancora discutùa.
Arferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le Piràmid ëd Giza a resto n'eredità sensa paragon ëd l'antica siviltà egissia, smonend në sbòss ëd l'evolussion tecnològica, religiosa, e polìtica ëd col temp. Soa presensa amponenta a continua a ispiré maravija e arserche archeològiche an tut ël mond.