Assal

L'assal a l'é na bara o cilìnder rèid, ëd sòlit ëd metal, ch'a serv për ten-e fissà le roe o për trasmëtte ël moviment ëd rotassion ant le màchine. A l'é un component essensial ant ij sistema ëd traspòrt, ant le fàbriche, e ant j'utiss mecànich. Soa fonsion a l'é cola ëd sosten-e le part rotative e ëd garantì la stabilità strutural.

Stòria

L'usagi d'assal a armonta a l'antichità, con ij prim cher ëd guèra e comerciaj dovrà ant la Mesopotamia (3500 a.C. apopré). Coj prim assal a j'ero ëd bòsch sempi, combinà con roe ëd pera o bòsch. Con ij Roman, la tècnica a l'é ameliorasse, con l'introdussion d'assal ëd fer për le carëtte da bataja. Durant l'Arvira Andustrial, l'assal a l'ha vivù n'evolussion técnica, con l'usagi d'assal veuid ëd metal pressà e linie ëd produssion për viture e màchine andustriaj.

Tipo d'assal

Assal fiss: Montà an manera fissa, sensa podèj giré, dovrà ant le carëtte tradissionaj o ant le biciclëtte.
Assal motris: Part dël motor ch'a fà giré le roe, com ant le viture o ij tren.
Assal viv: A peul giré con le roe e a trasmëtt ël moviment dël motor (es. ant ij trator o machinari agricoj).
Assal tandem: Sistema ëd doi o pi assal colegà për sostnì càrich pèis, com ant ij càmion.
Assal diressional: A përmet ëd cambié la diression dël moviment, dovrà ant le viture për giré le roe dëdnans.

Operassion

L'assal a agiss com n'element ëd colegament tra le part rotative e la strutura fissa d'un sistema. Soa resistensa a la flession e a la torsion a l'é crucial për evité dësbalansi o dann. Ant ij veìcoj, l'assal a pòrta ël pèis dël càrich e a distribuiss la fòrsa motris a le roe. La longhëssa e ël diàmetr d'un assal a dipendo da l'aplicassion e dal pèis da soporté.

Aplicassion

Automòbij e tren: Trasmission ëd la potensa dël motor a le roe.
Machinari andustriaj: Sostegn ëd turbin-e, ingranagi, o component ëd pressa.
Agricoltura: Part ëd le mietilega, trator, o àutri utiss për la coltivassion.
Strument musicaj: Roa d'ajusté ij cheur dij viòlin o dle ghironde.

Vardé ëdcò