Azimut

Azimut a l'é na mzura angolar ant un pian orisontal, dovrà an astronomìa, navigassion e engignerìa për determiné la diression d'un oget rispet a un pont d'arferiment, generalment ël Nòrd ver. A l'é esprimù an gré, da 0° a 360°, contà an sens orari partend dal Nòrd.

Stòria

Ël concet d'azimut a l'ha d'antich orìgin. J'Egissian e ij Babilonèis a lo dovravo për orienté ij templi e j'osservatòri astronòmich. Ant ël Mrdi Ev, j'astrònom Arab a l'han formalisà soa mzura con utiss com l'astrolabi. Ant ël Rinassiment, l'arzigh ëd strument precis com ël teodolita a l'ha përmëttù d'aplichelo a la cartografìa e a l'angigneria.

Prinsipi ëd mzura

Arferiment al Nòrd: L'azimut a l'é sempe calcolà partend dal Nòrd geogràfich (ver) o dal Nòrd magnétich (scond ël compass). La diferensa antra ij doi a l'é ciamà declinassion magnética.
Relatività con l' elevassion: L'azimut a descriv la diression orisontal, mentre l'elevassion a mzura l'àngol vertical. Ansema, a definisso la posission completa d'un oget ant ël cel o sla Tèra.
Càlcol matemàtich: An navigassion, as peul determiné l'azimut tra doi pont geogràfich con la fòrmula:

${\text{Azimut}}=\arctan \left({\frac {\Delta y}{\Delta x}}\right)$

anté che Δy e Δx a son le diferense ëd latitùdin e longitùdin.

Aplicassion pràtiche

Astronomìa: Për ponté ij telescòpi vers stèile o pianeta.
Navigassion: Determiné la rota ëd na nav o d'un avion con ël compass e le carte.
Telecomunicassion: Orienté le antenne për ël signal satelitar.
Geodesìa'e costrussion: Pianifiché stra, tùnel o edifissi con precision.
Militar: Dirige artijarìa o sistema ëd survejance.

Sfide e limitassion

Declinassion magnética: A venta sèmper corege la diferensa antra Nòrd ver e magnétich.
Ostrussion dël signal: Montagne o grata-cej a peulo bloché la linia ëd vista necessaria për la mzura.
Precision necessaria: An proget d'angigneria, n'error ëd pòchi gré a peul porté a problema grave.

Usagi modern

Ant l'era digital, j'arzigh coma ël GPS e ij sistema GIS (Sistema d'anformassion geogràfica) a calculo automaticament l'azimut, ma le técniche tradissionaj (compass e carte) a resto amportante tanme riserva. An dzorpì, le aplicassion d'realtà aumentà a deuvro l'azimut për gionté anformassion al mond real.

Vardé ëdcò

Colegament estern

Union Astronòmica Antërnassional - Standard astronòmich.
NOAA - Strument për la navigassion.