Bòcs birman-a

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

L'art marsial arnomà dla bòcs birman-a as ciama lethwei ò Myanma yuya louvi (Myanmar traditional boxing an anglèis). Da j'ann 1960 a l'é ciamà bando kick-boxing.

Definission

Coma pràtica sensa régole dë scherma dle man e dij pé patanù, la Bòcs birman-a a l'armonta al III sécol, cand ij monio a vorìo adestresse e difendse. A l'é na bòcs dita marsial ch'a pija an préstit da l'ardità técnica dël combatent birman tuta soa richëssa dë strategìe. A ven popolar dël sécol ch'a fa XI sota ël re Anawratha, con dij combatiment antërétnich sensa gnun-e régole e ëd na violensa dësmisurà. La manera d'afrontesse a l'é motobin caraterìstica e a l'ha fòrt soèns ëd liure con ël comportament animal e a jë smija mach da motobin leugn a j'àutre pràtiche orientaj.

Regolament: la bòcs birman-a ò "superlativ" dle bòcs

Al prinsipi, l'oposission a l'é dirigiùa do doi àrbitr e as pràtica ant un sìrcol anté che qualsëssìa forma ëd përcussion e ëd projession a l'é autorisà. L'época moderna a l'ha antroduvù le régole dla bòcs ossidental, an particolar ij guant, le protession, ij temp e ël ring. Ël panel técnich dij combatent a l'é motobin grand e ij comportament as anspiro a j'àutre pràtiche ëd combatiment ëd Birmania. A esisto vàire assion spetacolar, an particolar le técniche volante (càuss ën sautand, colp ëd gënoj e ëd ghëmmo ën sautand) e dle técniche dë scalin (càuss e colp ëd gënoj). Na vira la bòcs birman-a tradissional a l'era l'antìtesi dël thaing, për sò aspet brutal e primordial. Pà pì al di d'ancheuj, përchè organisà ant le condission moderne, a peul esse un piasì a vëdd-se.

Caraterìstiche técniche: tut ël còrp a l'é n'arma

Neuv técniche tradissionaj a compon-o la pràtica dla bòcs birman-a. Soe caraterìstiche técniche a l'han tre componente prinsipaj: j'arme dovrà, ij bërsaj visà e le distanse ëd combatiment.

I l'oma:

n'utilisassion ëd tut l'arsenal corporal disponìbil, ëd përcussion e ëd projession (neuv arme prinsipaj: testa, doi pugn, doi ghëmmo, doi gënoj e doi pé),
l'arsërca ëd përcussion ansima a tut ël còrp ëd l'àutr,
la gestion ëd tre distanse ëd combatiment (distansa longa, an particolar ëd càuss, distansa mojen-a, colp ëd gënoj, pugn e ghëmmo, còrp a còrp: ambrancà e projession).

Da na mira stratégica, e për ch'a sìa bel fé visessne, a l'é smonù n'ansem ëd prinsipi. Për esempi, i l'oma ij prinsipi sì-dapress:

frapé j'art ëd l'àutr prima ëd taché al sénter ëd sò còrp (për esempi: colp ëd testa an sël bicìpit ant l'istess temp d'un pugn sircolar ëd l'àutr o përcussion dla cheussa ëd l'àutr con un càuss foatà durant n'ofensiva con càuss sircolar an linia mojen-a),
le projession a deuvo efetuesse ant lë spassi davzin pr'ëmné dun-a na përcussion ën tocand tèra,
dovré le strategìe dj'animaj dël thaing (për esempi, përcussion an sj'art anferior ëd l'àutr parèj d'un singial, ò colp ëd piòta parèj ëd na pantera an sij brass ëd l'àutr për duvertesse un passage anvers ij bërsaj, o ramassà rotanta 'd na tigr an sn'ofensiva con càuss an sël moro).

Particolarità culturaj dla bòcs birman-a

Për tradission ël combatiment as fa ant un sìrcol. Ant ij vilagi birman, bele che dël sècol ch'a fa XXI, ës combatiment-sì a l'ha mantnù sò caràter ansestral. Coma marche ëd modernità a smijo rivà mach un ring a la manera ossidental e dle division.

L'ancontr a l'é diret da doi àrbitr, për mej podej separé ij protagonista (quand a fa da manca), e giudicà da ses giùdes. Tute le técniche a son autorisà, as peul frapesse ëdcò un ch'a sta për tèra. Ij bocseur as combato antramentr che dle mans motobin longhe, che a son separà da dij ripos complet. Antramentr che na cobia ëd combatent a pija ël fià n'àotra a la combat.

L'equipagiament a l'é qualsëssìa, për sòlit ës buto dle brajëtte curte da bòcs (e via fòrt), bende për le man, nos ëd còco për protession dij genitaj e na coregia ëd coram antra ij dent. Anco' al dì d'ancheuj vàire bòcseur birman as fa dij tatuagi ant sël tronch e le gambe (Pi ze). An cheidun as leso soe vitorie, an dj'àutri dj'arpresentassion d'animaj (oja, còbra, pantera, tigr e via fòrt) ch'a simbolisa fòrsa e coragi. Chèich bocseur a porta dij pòrta-boneur gropà ai brass ò a le gambe për desse coragi, fòrsa e bravura.

Ël lethwei-yei

Dansa militar fàita anans dël combatiment, për mostré abilità e coragi. A la fin dla dansa, coj brass ancrosià ël bòcseur as frapa minca spala con l'àutra man, ëd fasson d'anonsié ch'a l'é pront a combate. Na dansa ëd vitòria as fa apress la decision dij giùdes.

Ël let-khamaungnkhat

Présentassion dj'arme dovrà, ambelessì a së s-ciàira ël colp an sël gënoj dàit con l'àotra man

Presentassion dj'arme dovrà ant ël combatiment ëd Lethwei, faita dal bòcseur midem, che as bat un colp con la man duvèrta ansima a l'àotr brass. La presentassion as fa da dl'àut an bass, con ij pugn e ij ghëmmo, peui ij gënoj e anfin ij pé.