Basket
Ël basket a l'é un gieugh ëd squadra anté che doi team ëd sinch giugador mincadun a gareggio për marché pont an campand na bala ant un sest (canéster) elevà. A l'é nassù ant jë Stat Unì dël 1891 grassie a James Naismith e a l'é dventà un dij spòrt pì spantià al mond. An Piemont, ël basket a l'ha na tradission arfàita, con squadre competive ant ij campionà nassionaj e na passion ch'a chërs ant le scòle e ij club locaj.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël basket a l'é stàit anventà dël 1891 a Springfield, Massachusetts, për ten-e ativ jë student ant l'invern. A l'é rivà an Italia ant j'ani '20, dòp la Prima Guèra Mondial, e an Piemont a l'ha trovà radis ant j'ani '50 con la creassion dij prim club. Turin a l'é stàit un dij sènter prinsipaj, con la fondassion dël Ginnastica Torino e, pì tard, ëd squadre coma l'Auxilium Torino (ancheuj conossù coma Fiat Torino), ch'a l'ha giugà ant la serie A italian-a.
Strutura dël gieugh
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël basket as gieuga an s'un camp retangolar con:
- Doi sest a n'autëssa ëd 3,05 méter.
- Na bala ëd coram o sintética, con dimension standard.
- Na linia dij tre pont (6,75 méter dal sest an FIBA).
La partìa a l'é dividùa an 4 quart ëd 10 minute mincadun (ant ël campionà italian). L'obietiv a l'é ëd marché pì pont che l'aversari an:
- Tir da 2 pont: Campà davzin al sest.
- Tir da 3 pont: Da dë dlà dla linia.
- Tir lìber: Da la linia dij penalty, valo 1 pont.
Regole prinsipaj
[modìfica | modifiché la sorgiss]Driblé: Porté la bala an tomband-la a tèra sensa ten-la ferma.
Fale: Contat pròpe con l'aversari, con penalità ëd tir lìber o concession ëd bala.
24 second: Temp màssim për tenté un tir prima ëd përde la bala.
Passagi e stratégia: Creé ocasion d'atach con moviment coordinà.
Técniche
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij giugador a deuvro:
- Driblé rapid: Cambié diression për passé ij difensor.
- Tir precis: Con técniche coma ël jump shot o ël layup.
- Difèisa agressiva: Marcament a òm për òm o zòna.
- Ciapé ij rebound për controlé la bala.
Arferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]La stòria dël basket piemontèis a l'é documentà ant j'archivi dla FIP Piemont e ant ij giornaj sportiv locaj. Musé coma ël Museo dello Sport ëd Turin a guerno memorabilia e fotografie dle partìe stòriche.