Carlo Negroni

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Carlo Negroni

Carlo Negroni a l'era nassù a Vigévan ai 28 ëd giugn dël 1819 a l'é mòrt a Noara ai 15 ëd gené dël 1896.

Sò pare a l'era 'n avocat d'idèje liberaj e soa mare a l'era motobin coltivà.
A tramuda motobin giovo a Noara, anté che sò pare a l'era stàit nominà magistrà al tribunal.
A Noara a ancamin-a a studie ël drit a le Scole Canobian-e, che ant la legislassion piemontèisa a l'ero parificà ai cors universitari. As làurea a Turin a disneuv agn.

A ancamin-a dlongh l'esercissi dla profession e a mostra drit privà e peui drit canònich a le Canobian-e. Ant ij prim agn dla profession a l'ha travajà da banda ëd Giacomo Giovanetti, consijé ëd re Carl Albert.
A l'ha studià la dutrin-a ëd vàire chestion legaj, ël problema giurìdich dj'eve ant ij canaj d'irigassion e vàire d'àutri argoment dla pùblica aministrassion.

A l'é stàit elegiù për doi curt mandà da deputà dël regn ëd Sardëgna (un ant ël colege dël Dòm, l'àutr an col ëd Vigévan) e a l'é stàit ciamà dal ministé ëd grassia e giustissia për fé part dla comission dë studi për la preparassion dij neuv còdes sivij. Al prim parlament dël regn d'Italia a l'é però stàit pà pì elegiù.
A l'é stàit consijé comunal e provinsal e ant ël 1878-1879 ëdcò sìndich.

Dël 1872, su sò consèj, a l'é stàita creà la Banca Popolar ëd Noara.
A la mòrt ëd Vitòrio Emanuel II as fa promotor për antitleje un monument.

Ant ël camp ëd le siense dl'òm, a l'era studios ëd Dante Alighieri e an n'artìcol dël 1887 a l'ha proponù la creassion ëd na sossietà dantesca. A l'ha studià la stòria e le tradission ëd Noara e a l'ha scrivù biografìe dij noarèis pì amportant, dël passà e dij sò temp. Sò darié travaj a l'é stàita na biografìa ëd sò amis, l'abà Antonio Stoppani.

Dël 1890, Umbert I a l'ha nominalo senator dël regn. Tutun, chiel a l'era malavi e a partissipava nen ai travaj.

A l'era restà vidov prest e a l'avìa nen ëd masnà. A l'ha donca lassà soa ardità a la sità. A l'avìa na biblioteca motobin rica ch'a l'ha formà la Biblioteca Negroni, che dël 1906 a l'é unisse a la Biblioteca Cìvica an ëdventand la Biblioteca Cìvica - Negroni.

Chèich agn prima ëd meuire a l'avìa scrivusse daspërchiel sò tilèt: A l'ha vorsù bin a la religion, a la giustissia e a le bele litre.