Chimalpopoca

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Chimalpopoca, valadì cuchija ch'a fuma, a l'é stàit ël ters imperator ëd la sità asteca 'd Tenochtitlán.

Elegiù dòp la mòrt dël pare Huitzilíhuitl, ant ël midem di 'd soa incoronassion, sò frel Tlacaelel a l'é stàit nominà àut sacerdòt e sòn a l'era normal përchè për j'Astech sti doi ufissi a j'ero separà. Quand a l'ha pijà 'l podèj Chimalpopoca, Tenochtitlán a dovìa paghé le taje a l'avzin-a sità 'd Azcapotzalco, andoa a l'era sovran sò ché Tezozómoc.

L'aleansa tra ij Mexica e la sità 'd Tezozómoc a l'é fasse pì fòrta mersì a l'agiut da Chimalpopoca ant la guèra contra Ixtlilxochitl I ëd Texcoco. Quand Texcoco a l'é stàita batùa a l'é dventà sità tributaria 'd Tenochtitlán.

Dël 1426 Tezozómoc a l'ha giutà Chimalpopoca ant la construssion dël neuv aquedot ëd bòsch che a gionzìa la part pì àuta 'd Chapultepec con Tenochtitlán. A la mòrt ëd Tezozómoc dël 1427 a l'é dventà re sò fieul Tayatzin. Maxtla, sovran ëd Coyoacan e fradlastr pì vèj ëd Tayatzin, a l'ha cissà a l'arvira ij nòbij d'Azcapotzalco e a l'ha pijà 'l podèj. Chimalpopoca antlora a l'ha fàit na liansa con Tayatzin an sercand ëd massé Maxtla e për lòn le bon-e relassion tra Tenochtitlán e Azcapotzalco a son finìe.

Tayatzin a l'é stàit sassinà e Chimalpopoca a l'ha pijà la decision ëd sacrifichesse ansema vàire nòbij ma antramentre che as celebrava costa sirimònia, n'armada ruvà da Azcapotzalco a l'ha ocupà Tenochtitlán, a l'ha ampërzonà Chimalpopoca e a l'ha portalo a Azcapotzalco. Bele-lì l'imperator a l'ha trovà la mòrt: as sa nen se a l'é massase daspërchiel o se a l'é stàit sassinà dai sò nemis.