Chimica analìtica
La chìmica analìtica a l'é la branca dla chìmica ch'a studia ij métod për identifiché e determiné la quantità dle sostanse present an un campion. Sò but a l'é d'oten-e anformassion an sla composission e la strutura dij materiaj, an dovrand técniche ch'a van da le preuve tradissionaj a strument avansà. As divid an analisi qualitativa (savèj lòn ch'a-i é) e analisi quantitativa (savèj quant a-i é).
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le origin ëd la chìmica analìtica a rivo a l'antichità, con j'alchimista ch'a dovravo preuve ëd color o precipitassion për arconòsse ij metaj. Ant ël sécol XVII, Robert Boyle a l'ha formalisà ij prim concet ëd reassion chìmica analìtica. Ant ël sécol XX, l'antrodussion d'anstrument com ël spetrofotòmeter e ël cromatògraf a l'ha revolussionà ël camp, rendend possìbil d'analisi pì precise e ràpide.
Concet Base
[modìfica | modifiché la sorgiss]Analisi Qualitativa: Identificassion dj'element o dij compost present (esempi: test ëd fiama për ij metaj).
Analisi Quantitativa: Mzura dle quantità (esempi: titolassion àcid-base).
Métod Clàssich:
- Titolassion: Gionta d'un reagent fin a rivé a l'equivalensa.
- Gravimetrìa: Pèis d'un precipità për calcolé la concentrassion.
Métod Anstrumentaj:
- Spetroscopìa: Studi dl'assorbiment o emission ëd lus (esempi: UV-Vis, IR).
- Cromatografìa: Separassion dij component ëd na mës-cia (esempi: HPLC, GC).
- Eletrochìmica: Mzura ëd corent o potensial (esempi: pH-metr).
Aplicassion Pràtiche
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ambient: Control ëd l'eva dël Pò për j'inquinant.
Farmacìa: Verìfica dla purëssa dij medicament.
Forensa: Anàlisi ëd le preuve ant ij cas penaj.
Agroalimentar: Test ëd sicurëssa për ij prodòt alimentar.
Industria: Contròl ëd qualità ant la produssion ëd material.
Técniche Moderne
[modìfica | modifiché la sorgiss]Spetrometrìa ëd massa (MS): Identificassion ëd molécole con precision àuta.
Risonansa magnética nuclear (RMN): Studi dla strutura molecular.
Microscopìa eletrònica: Anàlisi ëd la surfassa a livel nanométrich.
Sfide Contemporanie
[modìfica | modifiché la sorgiss]Svilup ëd sensor pì sensìbij për trové trasse d'inquinant.
Chìmica vërda: Riduve ij solvent tòssich ant j'analisi.
Gestion dij dat: Analisè ëd gran quantità d'anformassion con l'inteligensa artifissial.
Conclusion
[modìfica | modifiché la sorgiss]La chìmica analìtica a l'é essensial për ël progress sientìfich e la protession dla salute e dl'ambient.
Riferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]Skoog, D.A. (2013). Fondament ëd Chìmica Analìtica.