Conetor elétrich
Un conetor elétrich a l'é un component ch'a serv për unì doi o pì fij o circuit, garantend un colegament sicur e reversìbil. A son dovrà ant j'aparà doméstich, ij dispositiv eletrònich, le viture, e j'andustrie. Soa qualità a l'ha n'efet diret an sl'afidabilità dël sistema.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij prim conetor a son ëstàit sempe ëd fij tajà o anvlupà a man, ma con l'espansion dl'eletricità ant ël sécol XIX, a l'é nassù ël besògn dë standardisé. Ant ël 1903, Harvey Hubbell a l'ha anventà ël prim conetor a spin-e rotativ (twist-lock). Ant j'agn 1930, ij conetor "banan-a" a son ëstàit dovrà për j'utiss ëd laboratòri. Ant ël sécol XX, con l'ariv dj'eletrònich, a son ëvnùite essensiaj le version miniaturisà (es. USB, HDMI) e ij sistema ëd blòch contra le dësconession.
Classificassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij conetor as peulo classifiché për:
Géner
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Mas-cc (plug): Part ch'a intra.
- Fumela (socket): Part ch'a arsèiv.
Tipo ëd signal
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Potensa: Për corent àute (es. spin-e ëd ca).
- Dat: Për signal digitaj o analògich (es. USB, Ethernet).
- RF: Për frequense radio (es. conetor BNC).
Forma e standard
[modìfica | modifiché la sorgiss]- USB: Universal për dat e caria.
- HDMI: Për trasmission video/audio.
- Jack audio: 3.5 mm për casch o micròfon.
- D-Sub: Për pòrte seriaj (es. VGA, RS-232).
| Nòm | Descrission | Aplicassion |
|---|---|---|
| USB-C | Conetor reversìbil, àuta velocità | Smartphone, laptop |
| IEC 60320 | Spin-e për alimentassion | Computer, eletròdomestich |
| RJ45 | 8 pin për ret ëd dat | Router, switch |
Aplicassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Ca (utiss): Spin-e, interutor, luminarie.
- Eletrònica: PCB, schede d'espansion.
- Telecomunicassion: Anten-e, fij ëd ret.
- Automobilìstica: Sensor, iluminassion, ECU.
- Medzin-a: Strument ëd monitoragi.
Amportansa
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij conetor a abìlito la modularità, përmëttend ëd cangé component sensa danegé ij circuit. A l'han standardisà l'antërconession tra marche diferente (es. USB), ridovend ij cost. Tutun, la compatibilità e la durà a dipendo da la qualità dij materiaj (ram dorà, plàstica resistenta al calor). J'arzigh a son la coron-a, l'ossidassion, e j'eror ëd montagi.
Arferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Mroczkowski, R. S. (1998). Electrical Connector Handbook. McGraw-Hill.
- Whitley, J. H. (2005). High-Speed Digital Design: A Handbook of Black Magic. Prentice Hall.
- IEC (2020). Standard IEC 60603 për conetor ëd dat.