Distribussion ëd Software ëd Berkeley

La Distribussion ëd Software ëd Berkeley (an anglèis Berkeley Software Distribution, BSD) a l'é na famija ëd sistema Operativ Unix-like dësvlupà a l'Università ëd California, Berkeley, a parte dai prim agn '70. BSD a l'ha avù n'amportanta anfluensa an sl'evolussion dij sistema Unix, an contribuend a la nàssita dël software lìber e an ancorporand ëd caraterìstiche avansà com ël sopòrt për ret e la gestion ëd memòria. Le variant moderne, com FreeBSD, OpenBSD, e NetBSD, a son dovrà ant ij server, dispositi, e piataforme dësvlup.

Stòria

1977: Prima version ëd BSD, basà su UNIX Version 6 ëd AT&T, distribuìa a j'istitussion académiche.
1983: Lansi ëd BSD 4.2, ch'a introduv ël protocol TCP/IP e la gestion ëd ret moderna.
Anni 1990: Lite legal con AT&T për ël còdes UNIX, arzolvù con la creassion ëd BSD 4.4-Lite (1994), sensa còdes proprietari.
1993: Nàssita ëd NetBSD e FreeBSD, prime distribussion BSD lìbere.
1995: Fondassion ëd OpenBSD, con l'acent an sla sicurëssa.
Al di d'ancheuj: BSD a soporta ëd prodot com macOS (basà su Darwin) e PlayStation 4.

Strutura e Component

Un sistema BSD a comprend:

Kernel: Gestiss hardware e risorse, con sopòrt për multiutent e multitasking.
Userland: Utilità e programa base (es. shell, compilador C).
TCP/IP Stack: Amplementassion BSD dël protocol ëd ret, dovrà an vàire sistema operativ.
Licensa BSD: Permissiva, ch'a përmet ëd modifiché e ridistribuì ël còdes sensa restrission.

Derivassion

FreeBSD: Optimisà për server e workstation, con ampia compatibilità hardware.
OpenBSD: Focalisà an sla sicurëssa e critografìa, dovrà për firewall e router.
NetBSD: Portàbil su vàire architeture, dal PC.
DragonFly BSD: Sperimental, con un gestor ëd memòria avansà.

Usagi Pràtich

Le distribussion BSD a servo ant:

Server: Gestion ëd ret, archivi, e servissi web (es. Netflix a deuvra FreeBSD).
Dispositiv: Router, sensor, e sistema industriaj.
Sicurëssa: Strument ëd anàlisi e firewall (es. pfSense basà su FreeBSD).
Dësvlup: Piataforma për proget open source e test ëd rete.

Avantagi e Svantagi

Avantagi:
- Stabilità: Prestassion àute e malfunsion ràire.
- Licensa lìbera: Pì flessibilità che GPL.
- Sicurëssa: Protession avansà contra j'atach.
Svantagi:
- Hardware limità: Men sopòrt che Linux për schede neuve.
- Mercà ridòt: Men aplicassion comerciaj disponìbij.

Evolussion Tecnològica

Ani 1980: BSD a contribuiss al protocòl TCP/IP e a j'utility ëd ret.
Ani 2000: Adossion ëd ZFS (sistema ëd archivi) an FreeBSD.
Al di d'ancheuj:
- Integrassion con Linux: Sopòrt për binari Linux.
- Container e virtualisassion: Tecnologìe com jail (FreeBSD) e vmm (OpenBSD).

Vardé ëdcò

Arferiment

McKusick, M. K. (1999). *The Design and Implementation of the FreeBSD Operating System*. Addison-Wesley.
Lucas, M. (2013). *Absolute FreeBSD: The Complete Guide to FreeBSD*. No Starch Press.

Ligam esterne