Engignerìa biomédica
L'engignerìa biomédica a l'é na dissiplin-a ch'a combin-a ij prinsipi dl'engignerìa con le conossense médiche e biològiche për progeté sistema, dispositiv, e tecnologìe ch'a mìro a milioré la diàgnosi, la terapìa, e la prevension ëd le maladìe. A l'é un camp antërdissiplinar ch'a anvolv la fìsica, la chìmica, l'anformàtica, e la siensa dij material.
Stòria dl'Engignerìa Biomédica
[modìfica | modifiché la sorgiss]La nàssita dë st'ansidit camp a peul esse tracià a la mità dël sécol XX, quand che j'avans ant l'eletrònica e la mecànica a l'han consentì ëd realisé ij prim dispositiv médich modern, com ël pacemaker (1958) e la tomografìa assial computerisà (TC, 1972). Ant j'agn '70, l'anandiesse dij program ëd laurea spessìfich e la creassion ëd società professionaj, com l'IEEE Engineering in Medicine and Biology Society, a l'ha dàit n'andi a la dissiplin-a.
Àree prinsipaj
[modìfica | modifiché la sorgiss]L'engignerìa biomédica as divid an vàire sot-camp:
- Dispositiv médich: Progetassion ëd strument com glucòmetr, respirator, e stent coronàrich.
- Biomaterial: Studi ëd material compatìbij con ël còrp uman (esempi: polìmer për implant).
- Angegnerìa dij tessù: Creassion ëd tessù artifissial për trapiant, an dovrand célule staminal o stampa 3D.
- Imàgine médica: Svilup ëd tecnologìe com la risonansa magnética (MRI) e j'ecografìe.
- Biomecànica: Anàlisi dël moviment uman e progetassion ëd pròtesi ortopèdiche.
- Anformàtica médica: Gestion ëd dat sanitari e algoritm për la diagnòstica assistùa.
Aplicassion pràtiche
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij travaj dj'engigné biomédich a son visìbij ant:
- Dispositiv ëd monitoragi: Cardio-monitor, sensor ëd pression sanghigna.
- Tecnologìe për la riabilitassion: Brass robotisà për arcuper motòri.
- Sistema ëd drug delivery: Micro-pompe ch'a lìbero fàrmach an manera controlà.
- Pròtesi avansà: Cheur artifissial o gambe biòniche controlà da signal nervos.
- Strument ëd laboratòri: Analisator automàtich dël sangh o dij tessù.
Sfide e considerassion étiche
[modìfica | modifiché la sorgiss]L'engignerìa biomédica a deuv fé front a vàire sfide:
- Sigurëssa dij dispositiv: Validassion rigorosa prima dël dovragi ant j'ospidal.
- Privatëssa dij dat: Protege j'anformassion sanitarie gestìe da sistema digital.
- Acess global: Rende le tecnologie disponìbij ëdcò ant ij pais pòver.
- Responsabilità legaj: Determiné chi a l'é responsàbil ant ël cas d'eror ëd n'aparà.
- Ij debat étich a comprendo l'usagi ëd célule staminal embrionarie e l'Inteligensa Artifissial ant le decision médiche.
Futur dl'Engignerìa Biomédica
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le tendense a comprendo:
- Nanoengignerìa: Dispositiv microscòpich për la diagnòstica o terapìa direta.
- Medzin-a përsonalisà: Progeté tratament basà sul profil genétich dël passient.
- Realtà aumentà për chirurgìa: Visualisassion an temp real durant j'operassion.
- Bio-stampant 3D: Creassion d'òrgan compless për trapiant.