Fissagi
Ij fissagi a son component mecànich dovrà për gionze o ten-e unì doi o pi part ëd na strutura. A comprendo vit, bolon, da, rivet, e àutri sistema ëd fissagi temporani o permanent. A son essensiaj ant la costrussion, la mecànica, l'andustria, e la vita quotidian-a.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij prim fissagi a armonto a l'antichità: ij Roman a dovravo cavije ëd bòsch o fer për ten-e unì le armadure. Le vis a fil ëd fër a son comparìe ant ël sécol XV, ma a j'ero fabricà a man. L'Arvira Andustrial dël sécol XVIII a l'ha introduvù la produssion ëd massa dle vis e dij bolon, grassie a j'anvension ëd David Wilkinson e Henry Maudslay. Ant ël sécol XX, ij rivet a esplosion e ij fissagi autoblocant a l'han rivolussionà j'andustrie aeronàutica e automobilìstica.
Tipo ëd fissagi
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Vis: Con verm elicoidal e testa për saré con ciav o tornavis.
- Bolon e da: Bolon a travers un përtus, sarà con un dà.
- Rivet: Fissagi permanent, dovrà ant la carosserìa dle viture o j'avion.
- Passe: Cavija 'd metal për gropé part mòbij.
- Fissagi autoblocant: Con n'ansert ëd nylon o metal për evité ël dësserament.
- Gancio e lòbia: Sistema për gropé lest, com ël Velcro o ij cròch da tenda.
Operassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij fissagi a travajo an creand na fòrsa ëd compression antra le part da gropé. Le vis e ij bolon a deuvro ël prinsipi dël pian inclinà (verm) për convertì la fòrsa rotassional an linear. Ij rivet a son piantà con na presa për deje na testa permanent. La sernia dël fissagi a dipend dal material (assel, alumini, plàstica), dal càrich da soporté, e da la necessità d'assemblagi o dësmontagi.
Aplicassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Costrussion: Monté trav, pont, e struture edilissie.
- Automòbij: Gropé motor, cambi, e part ëd la carosserìa.
- Eletrònica: Fissé component a le schede a circuit stampà.
- Mòbij: Assemblé armari, cadreghe, e scrivanìe.
- Aeronàutica: Montagi sicur ëd component d'avion.
- Vestiment: Boton, cernere, e cròch.