Flamenco
Ël Flamenco a l'é n'art tradissional andalusa ch'a uniss cant, mùsica (dzortut chitara), bal e espressività emossional. Nàit ant ël sud ëd la Spagna, a l'é stàit arconossù dël 2010 da l'UNESCO com patrimoni cultural imaterial ëd l'umanità. Ël Flamenco a l'ha d'orìgin ant la fusion ëd cultura gitan-a, àraba, ebraica e andalusa, e a l'é diventà un sìmbol ëd passion e resistensa. Ant ël Piemont, costa dissiplin-a a l'ha trovà apressiament an tra j'assionista locaj e ant ij scambi culturaj.
Definission e Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël Flamenco a nass ant ël sécol XVIII ant le comunità gitan-andaluse, combinand element ëd mùsica popolar, sacra e danse tradissionaj. Soa evolussion a l'é marcà da tre perìod prinsipaj:
- Orìgin (sécol XVIII–XIX): Fusion ëd cant gitan, son àrabo-andalus e influense african-e.
- Età d'òr (sécol XIX): Apassionament dël pùblich grassie ai cafè cantant, locaj andoa ij musicista a esibisso ël Flamenco pur.
- Era moderna (sécol XX–ancheuj): Globalisassion e fusion con jazz, rock e mùsica clàssica.
Ij nòm amportant a son Silverio Franconetti (cantor) e Camarón de la Isla (icon-a dël Flamenco modern).
Caraterìstiche prinsipaj
[modìfica | modifiché la sorgiss]Cant (canto): Vos rauche e passionà, ch'a conta d'amor, dolor o protesta.
Toque (chitara): Tècniche complesse (rasgueado, picado) e improvisassion.
Baile (bal): Moviment dës-ciolà dij brass, pé rìtmich e espression corporea intensa.
Palos (stij): Sot-géner basà su ritm e mode diferent (es. Soleá, Alegrías, Bulerías).
Duende: Tèrmin ch'a descriv l'emossion profonda ch'a nass durant na performansa.
Géner ëd Flamenco
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij palos a son pì ëd 50, classificà an base al ritm (compás), a l'umor o a la proveniensa:
- Jondo (profond): Temàtiche serie, com Seguiriyas o Martinete.
- Chico (leger): Ritm festiv, com Alegrías o Tanguillos.
- Regionaj: Stij influensà da danse locaj, com Fandango o Rumba.
Amportansa Cultural
[modìfica | modifiché la sorgiss]Identità andalusa: Strument ëd lòta contra l'emarginassion e arcòrd ëd na stòria condivisa.
Anfluensa global: Artista com Paco de Lucía (chitarista) o Antonio Gades (balarin) a l'han portalo an dij teatro dël mond.
Pedagogìa: Scòle ëd Flamenco an Euròpa e Americhe, comprèis cors ant ël Piemont.
Evolussion Moderne
[modìfica | modifiché la sorgiss]Fusion con d'àutri géner: Proget ch'a gionto eletrònica, hip-hop o mùsica clàssica.
Flamenco neuv: Gioventù ch'a dësvlupa në stil pì urban (es. Flamenco rap).
Tecnologìa: Utilisassion ëd sintetisador e produssion digitaj për creé son innovativ.
Conclusion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël Flamenco a l'é pì che na mùsica: a l'é në spìrit, na manera ëd vive e arcordé. Ant ël Piemont, soa presensa a testimonja na ment duverta a le culture dël mond, ant un diàlogh ch'a uniss tradission e novità.