Go (gieugh)
Ël Go a l'é un gieugh ëd strategìa oriental antich, giugà an sna tàula quadrà (ciamà goban) con 19 linie verticaj e orisontaj che a formo 361 incros. Doi giugador a deuvro dle balin-e nèire e bianche (ciamà pierre) për controlé ël teritòri e angabiolé j'aversari. Considerà un dij gieugh pì complicà e anteligent, a l'ha soe rèis ant la Cin-a dël 2500 agn fa e a l'é spantiasse an Asia e ant ël mond. An Piemont, ël Go a l'ha trovà spassi ant ij club ëd gieugh e ant le università, apressià për soa profondità stratégica.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël Go a l'é nassù ant l'antica Cina dël periòd ëd le Cinque Dinastìe (apopré 500 a.C.), conossù coma Weiqi. A l'é rivà an Corea e Giapon dël sécol VII, andoa a l'é dventà në strument ëd formassion ant le cort e ij templi. An Euròpa, a l'é stàit portà da missionari e mërcant dël sécol XIX. An Piemont, ij prim club a son nassù ant j'ani '70-'80, grassie a l'anteresse dj'apassionà ëd gieugh ëd strategìa. Turin a l'ha un sircol ativ, ël Go Club Torino, ch'a organisa torneo e a anvita ij prinsipiant.
Costrussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]La strutura dël Go a comprend:
- Na tàula (goban) an bòsch ëd prugna, tuja, o materiaj sintétich, con na grija ëd 19x19 linie (version base 9x9 o 13x13 për ij prinsipiant).
- 181 balin-e nèire e 180 bianche, tradissionalment an perla o véder, ma ëdcò an plàstica për version econòmiche.
- Un barilòt për ten-e le balin-e pa dovrà.
Le tàule a son soens fabricà con bòsch local, coma rol o sapin, e decorà con motiv minimalista.
Utilisassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël Go as giuga an posand alternativament le balin-e ansima a j'incros ëd la grija. L'obietiv a l'é d'anvironé ëd teritòri e d'angabiolé le balin-e aversarie, ciapandje s'a son sensa via d'ëscap. A l'é dovrà për:
- Educassion: Ansegné pensé stratègich e pianificassion a longh term ant le scòle.
- Competission: Torneo locaj e internassionaj, coma ël Torneo Piemontèis ëd Go.
- Arserche an sël pensé artifissial: L'arzigh ëd AlphaGo (AI ëd DeepMind) contra ij campion uman a l'ha dimostrà soa complessità.
Técniche d'usagi
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij giugador a deuvro técniche com:
- Formassion ëd grup: Creé dle struture conesse për controlé ël teritòri.
- Invasion: Anfilesse ant le zòne aversarie për reduvne ël contròl.
- Sacrifissi: Pérdite controlà ëd baln-e për otnì vantagi stratégich.
- Ko: Règole ch'a evita le repetition infinìe ëd colp.
Le régole a son sempice, ma le possibilità a son quasi infinìe, rendend-lo un dij gieugh pì arnomà për l'anteligensa.