HTML
Sembiansa
L'HTML (abreviassion d'"HyperText Markup Language") a l'é ël lengagi ëd markup standard për creé pàgine e aplicassion web. Dovrà për descrive la strutura e ël contnù d'un document an ligna, a l'é l'element base dël World Wide Web. L'HTML a deuvra dle "tichëtte" (tags) për organisé test, figure, colegament, e d'àutri element, e a l'é semper combinà con CSS e JavaScript për lë stil e l'anteratività.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]- 1989: Tim Berners-Lee a progeta l'HTML al CERN për condivide document sientìfich.
- 1991: Prima version d'HTML, con tichëtte sempie com `<p>`, `<a>`, e `<h1>`.
- 1995: HTML 2.0 a dventa lë standard ufissial (RFC 1866).
- 1997: HTML 3.2 a introduv tàule e formolari.
- 1999: HTML 4.01 a stabiliss ël sopòrt a CSS e JavaScript.
- 2000: XHTML a strenz le régole d'HTML conforma a XML.
- 2014: HTML5 a l'é publicà, con element semàntich (es. `<header>`, `<article>`) e multimojen.
- Al di d'ancheuj: HTML5 a l'é la version pì dovrà, con agiornament regolar dal W3C e WHATWG.
Strutura e Component
[modìfica | modifiché la sorgiss]Un document HTML a l'é organisà an:
- Declarassion ëd tipo: `<!DOCTYPE html>`.
- Element `<html>`: Contnù prinsipal dël document.
- Element `<head>`: Meta-anformassion (tìtol, colegament a CSS, etc.).
- Element `<body>`: Contnù visìbil da l'utent.
Tichëtte comùn:
- Test: `<h1>`, `<p>`, `<span>`.
- Colegament e figure: `<a href="...">`, `<img src="...">`.
- List e tàule: `<ul>`, `<ol>`, `<table>`.
- Formolari: `<form>`, `<input>`, `<button>`.
Atribù: A gionto caraterìstiche a le tichëtte (es. `id`, `class`, `style`).
Usagi Pràtich
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Creassion ëd pàgine web: Strutura ëd test, figure, e colegament.
- Formolari an ligna: Racòlta dat da utent (login, contact).
- Multimojen: Ancorporé filmà (`<video>`) e son (`<audio>`).
- Aplicassion web: Con JavaScript e framework com React o Angular.
- SEO (Optimisassion për motor ëd arserca): Utilisà element semàntich për mej classificassion.
Avantagi e Svantagi
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Avantagi:
- Semplissità: Fàcil da amprende e dovré.
- Compatibilità: Giré an su minca navigator e dispositiv.
- Flessibilità: Combinàbil con CSS e JavaScript.
- Svantagi:
- Design limità: Sensa CSS, le pàgine a son pòch atrative.
- Dipendent dal navigator: Arpresentassion diferente an tra Chrome, Firefox, etc.
Evolussion Tecnològica
[modìfica | modifiché la sorgiss]- HTML5:
- Element semàntich: `<nav>`, `<footer>`, `<section>`.
- API avansà: Geolocalisassion, localStorage, drag and drop.
- Multimojen direta: Sensa plugin coma Flash.
- Web Components: Creassion ëd tichëtte personalisà (`<custom-element>`).
- Integrassion con tecnologie moderne: WebAssembly e Progressive Web Apps (PWA).
Vardé ëdcò
[modìfica | modifiché la sorgiss]Arferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]- RFC 1866 * HTML 2.0 (1995). IETF.
- W3C (2021). *HTML Living Standard*. [Disponìbil an ligna](https://html.spec.whatwg.org).