Mòla

Na mòla con gran-a abrasiva

La mòla a l'é n'utiss rotativ abrasiv dovrà për tajé, molé, o solié metal, bòsch, o d'àutri materiaj dur. A l'é costituìa da gran abrasiv (com carborùndom o diamant) aglutinà con na resin-a o na siràmica. A l'é fondamental ant la mecànica, l'andustria metalmeccànica, e l'artisanà.

Stòria

Ij prim esempi ëd mòle a armonto a l'antichità: ij Grech e ij Roman a dovravo pere për avussé j'utiss. La mòla moderna a l'é nassùa ant ël sécol XIX con l'anvension dël carborùndom (1891) e dël procediment ëd sìntesi dij diamant (1954). Durant la Rivolussion Andustrial, le mòle a son ëstàite montà an sij torn da moleur mecànich, rimpiassand ij moleur a man.

Tipo ëd mòle

• Mòla drita: Për mòle pian-e o angolà, dovrà ant ij torn.
• Mòla copa: Për taj profond o scanaladure.
• Mòla da snicà: Sutila për taj ëd precision ant la mecànica fin-a.
• Mòla ëd finission: Grana fin-a për solié le surfasse.
• Mòla flessìbil: Ëd tèssil abrasiv për contorn complicà.
• Mòla diamantà: Dovrà për ciment o silissi.

Operassion

1. La mòla a l'é montà an sna màchin-a rotativa.
2. A gira a àuta velocità (fin a 3.000 RPM).
3. Ël material a l'é butà an contat con la mòla, ch'a gava materia për atrit abrasiv.
4. La refrigerassion (con eva o lubrificant) a preven ël suriscaudament e a slonga la vita dla mòla.

Aplicassion

• Mecànica: Avussé utiss, molé assel, tajé tub.
• Fàbriche: Finission ëd component automobilìstich o aerospassiaj.
• Artisanà: Modlé bòsch, marm, o véder.
• Edilissia: Tajé pere, piastrele, o ciment.
• Medzin-a: Utiss për chirurgìa ortopèdica.

Mòle ant la tradission piemontèisa

Ël Piemont a l'ha na stòria rica d'artisanà metalmeccànich. Ij «moleta» ambulant a travsavo le campagne con mòle a man për avussé cotej, faussìe, e utiss d'òsto. Ant ël sécol XIX, Turin a l'é dventà un sènter d'ecelensa për la produssion d'utiss, con fàbriche ch'a produvìo mòle për l'andustria.

Ant la Val Sesia, ij "mulin da fer" (fòrgie) a dovravo mòle idràuliche për finì j'utiss d'agricoltura.

Vardé ëdcò

• Moleta