Màchina da pisté

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

La màchina da pisté a l'é n'angign che a serv a sbërgnaché j'uve. Ant la stòria, j'uve a son sempre sbërgnacasse con ij pé, con un moviment che a smija mach belfé, ma che ant la realtà a pòrta fatica e a ciama sue malissie. Da pi che sent ani andré, an Piemont a esisto dj'angign che a son fàit për sbërgnaché j'uve. Ij prim angign a j' ero formà da doi cilìnder ëd bòsch, grotolù e davzin l'un a l'autr, che a giravo grassie a na manoja, e a fasìo passé l'uva da n'ambotau a session tronch-piramidal butà ansima, për feje droché ant la tin-a butà da sota. Con ël temp la mecanisassion a l'ha butà dij motor për fé giré ij cilìnder, e a l'ha baratà ij cilìnder ëd bòsch con coj ëd metal prima, con la plàstica pì còtia e pi polida dl'ùltima generassion.

An particolar, ant j'ùltim 30 agn, a l'ha ancaminase a buté da part (e peui campé via) le picole dle rape (che a ven-o 'dcò ciamà rapon), për via che con ël temp ij vinaté a son ancorzusse che 'l rapon vèrd e brusch a dasìa al vin un gust pitòst azerb, e a aumentava da mat l'àcid acétich andrinta al vin. Le neuve màchine donca, an dzorpì che pisté e sbërgnaché j'uve, a buto 'dcò da part 'l rapon, lassanda andrinta al most mach j'asinej. Ël rapon a ven peui campà ansima la liamera, opura a la sima d'un camp për andrugé. J'ùltime tecnologìe a son tute virà a sërché la manera pì giusta për crasé j'uve sensa tròpa fòrsa, fasanda atension a fé seurtè 'l giuss, sensa fé tròp dani a la bërta.