Motor elétrich
Un motor elétrich a l'é na màchina ch'a dòvra l'energìa elétrica për prodùve moviment mecànich. A l'é dovrà ant j'andustrie, ij mojen ëd traspòrt, e ant ij dispositiv ëd tut ij di, coma le lavatris o ij ventilador. Soa efissiensa e versatilità a l'han fane un component essensial dla tecnologìa moderna.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij prim motor elétrich a son ëstàit dësvlupà ant ël sécol XIX. Ant ël 1821, Michael Faraday a l'ha dimostrà ël prim moviment rotativ da n'energìa elétrica. Ant ël 1834, Moritz von Jacobi a l'ha costruì ël prim motor pràtich, mentre Nikola Tesla e Thomas Davenport a l'han arfinà ij motor a corent auternà (AC) e continua (DC) ant j'agn 1880. Con l'antrodussion dij motor sensa spassole ant ël sécol XX, l'efissiensa a l'é aumentà an manera significativa.
Classificassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij motor elétrich as peulo divide an categorìe prinsipaj:
Motor a corent auternà (AC)
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Motor a indussion: Dovrà ant ij machinari andustriaj e j'utiss doméstich.
- Motor sìncron: Ideal për aplicassion precise coma arlogi o robòt.
Motor a corent continua (DC)
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Motor a spassole: Sempi ma con manutension necessaria për le spassole.
- Motor sensa spassole (BLDC): Pì duràbil e efissient, dovrà ant le viture elétriche e dron.
Motor speciaj
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Motor a pass (stepper): Përmet ëd controlé ël moviment angolar precis.
- Servomotor: Combinà con sensor për contròl an temp real.
| Tipo | Descrission | Aplicassion |
|---|---|---|
| Motor a indussion (AC) | A dòvra un camp magnétich rotativ | Lavatris, compressor |
| Motor BLDC | Sensa spassole, àuta efissiensa | Dron, bici elétriche |
| Motor a pass | Moviment precis a pass | Stampant 3D, robòtica |
Aplicassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij motor elétrich a son dovrà an:
- Traspòrt: Viture elétriche, tren, avion.
- Andustria: Pompe, ventilassion, robòt ëd produssion.
- Consumator: Eletrodoméstich, fer da stiré, òrdo.
- Energìa renovàbil: Turbin-e eòliche, sistema solar.
Amportansa
[modìfica | modifiché la sorgiss]Ij motor elétrich a son motobin efissient rispet ai motor a combustion, ridovend j'emissson e ij cost ëd manutension. A gieugo un ròl sentral ant la transission vers energìe sostenìbij, sopatant ant le viture elétriche e j'impant ëd generassion da font renovàbij.
Arferiment
[modìfica | modifiché la sorgiss]- Fitzgerald, A. E. (2003). Electric Machinery. McGraw-Hill.
- Hughes, A. (2016). Electric Motors and Drives. Elsevier.
- Tesla, N. (1888). Motor a corent alternà: patént.