Palass dij Norman

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Palass dij Norman, conossù ëdcò con ël nòm ëd Palass real, a l'é un grandios edifissi monumental ëd Palerm. A l'é bel fé ch'a sia stàit tirà su vers ël sécol ch'a fa IX, an época àraba. A parte dal sécol ch'a fa XI a l'é stàit la sede dij sovran norman e svev. Restaurà ant ël sécol ch'a fa XVI, a ospitava ëd tansantan ij vice-re e ij prinsi ëd vàire ca europenghe. A parte dal 1947 a òspita ij travaj dla ciambrea regional sicilian-a. La fassada a goerna na marca dël sécol ch'a fa XVI, ma a l'é stàita vàire vire restaurà e ristruturà a parte dal sécol ch'a fa XVII. An sla drita as dëstaca la Tor pisan-a, o Tor ëd santa Ninfa, ch'a arpresenta un dj'element pì caraterìstich ëd la costrussion norman-a originaria. Na cort armarchèivol dël sécol ch'a fa XVII, caraterisà da dij pòrti e dle lòbie, a përmet ëd rivé a na scala maestosa ch'a men-a al prim pian, anté ch'a-i é la capela palatin-a, ël pòst pì significativ ëd tut ël Palass. La capela palatin-a La capela palatin-a a l'é considerà un-a dj'espression pì significative ëd l'art norman-a ant ël capleugh sicilian. Costruìa a parte dal 1130, a l'é stàita consacrà dël 1143. Ël perìmeter esterior a l'é stàit an part coatà da d'euvre ëd muradura realisà pì tard, tanme la fassada dël sécol ch'a fa XVII ch'a l'ha stërmà la part absidal. L'anterior, a tre navà con d'antiche colòne ch'a pòrto dj'arch a ogiva, as fa armarché për soe caraterìstiche architeturaj dël santuari dzoralvà, dla part absidal tripartìa e dla cùpola. Le decorassion a mosàich e l'armarchèivol sofit ëd bòsch, euvra dj'ovrié fatìmid ant ël sécol ch'a fa XII, a l'han un valor ëstrasordinari. Antra ij mosàich pì significativ, realisà da dj'artista bisantin dël sécol ch'a fa XII, as peulo arcordesse ël Crist Tut-creator con j'arcàngej e j'àngej dla cùpola e j'Episòdi dla vita dël Crist ant la part absidal e an sle muraje dël santuari. An sle parèj dla navà sentral as armarco dj'arpresentassion biblìche. Ant le navà lateraj ij motiv a mosàich a smon-o dj'Episòdi dla vita ëd San Pé e ëd San Pàul. Da armarché le fiamanghe piastrele an mosàich, l'ambon dël sécol ch'a fa XII e la girìndola dla candèila pascal ch'a buto an evidensa dij pressiosism architeturaj e scolturaj. Për na cita scala sota l'ambon as va a la cripta an bass, anté che na vira a-i era ël còrp ëd Gulielm I, peui trasportà ant la catedral ëd Monreal. Ël crocifiss an sla parèj a armonta al sécol ch'a fa XVI. Ant ij locaj dla sacristìa a-i é un tesòr pressios fàit d'oget ëd cult, d'euvre an argent, ëd cit còfo travajà ëd fin dë stil àrabo e bisantin e ëd bërgamin-e. Lë scond pian Lë scond pian ëd Palass dij Norman a l'ha dle stansie motobin anteressante. Ël salon d'Ércol a l'é la sede dij travaj ëd la ciambrea regional. La sala a l'é stàita realisà ant la sconda mità dël sécol ch'a fa XVI. An sle muraje e la vòlta dij fresch piturà vers la fin dël sécol ch'a fa XVIII da Giuseppe Velasquez a figuro ël mit e l'apoteòsi d'Ércol. Dantorn a la Cort dla Fontan-a, dël sécol ch'a fa XVI, as treuvo j'alògg dël pian nòbil, con dla mobilia e dle decorassion dij sécoj XVIII e XIX. Ant la sala dij vice-re a son ësmonù ij ritrat dij vice-re. Da l'intrada, ansima a la qual as alva na strutura dël palass con dle tor, as riva a la fiamenga sala ëd re Rugé, archincà con ëd mosàich ëstrasordinari ch'a arpresento dle sene ëd cassa dont la pressiosa trama a l'é dë stil àrabo. La Tor pisan-a La Tor pisan-a, an sla qual a l'é sistemà n'osservatòri astronòmich, as alva ansima a 'n salon assè patanù, bele che a-i resto dij segn ch'a fan pensé che na vira a-i fussa na rica decorassion an màrmol e an mosàich an sle parèj. Dij travaj ëd restaurassion terminà vers la fin ëd j'agn 1970 a përmëtto ëd rend-se cont, al prim pian, ëd la cronologìa dle vàire costrussion e gionte fàite an costa part ëd l'edifissi ant ël cors dij sécoj. Motobin anteressante a son la stansia dij guerié e cola dël tesòr.

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi