Repert preistòrich (stòria ëd Turin)

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Problema dl'arserca

La presensa dl'òmo preistòrich ant sël pòst che peui a sarà peui ciamà Turin a l'é nen vàire documentà, dzortut përchè a son mai fasse dj'arserche che a l'avèisso ël but dë documentela. Ij repert trovà a son stait cujù dzortut ant dj'époche quand lë studi dla preistòria a l'era ant un moment squasi amatorial, e soèns chi a trovava dij sit anteressant a fasìa nen d'àutr che cheuje n'oget da buté ant na colession privà. La pì part dla ròba che a l'é trovasse a ven da djë sgav fait an sità e ant j'anviron, e ij sit dont as parla a son përdusse già da vàire desen-e d'agn (Fedele, 1997, pp. 63). Conforma a ij rapòrt a son trovasse:

Neolìtich. Vàire repert isolà a son trovasse ant ël 1876 a Sassi, an Cors Casal, sot a un mèter ëd tèra crea giàuna e rossa, ant la cròta ëd Monsù V. Rossa. La tèra crea parèj as treuva dzora a cola bon-a për fé mon. Antra j'àutri a son trovasse:
- un piolòt solià ëd diorite afanitica
- un gròss anel ëd cossaite, antregh e rinforsà da doj tochèt. Mes trasparent e an tinta vèrd-bluèt, a l'é largh 10,3 cm e ël beucc a l'é largh 5,6 cm.
Ùltima età dël bronz, prima mità. Na lama dë spa an bronz, dla sòrt Monza e che a jë smijava a cole ëd Tran-a, longa 60 cm datà a la prima mità dl'ùltima età dël bronz, anviron al sécol che a fa XIII aGC. Trovà ant ël 1854 a Turin, an via Montebel 21, antramentr che as fasìa la sgav për le fondamenta dla cà, ant ël sabion a 8 méter sot tèra.
Prima età dël fer, perìod final. N'elm an bronz dla sòrt proto-Negau, che a resta antrames tra j'elm picen e sloven. Trovà an Cors Belgi, ën fasend djë sgav industriaj andóa la Dòira a riva a Pò, ant ël 1965.

Bibliografìa

Fedele, Fransesch (1997). Storia di Torino, volum I. Turin: Giulio Einaudi Editore. ISBN 88-06-14258-5.