Sistema òtich

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Un sistema òtich a l'é na sequensa ëd surfasse rifrangente, visadì ëd surfasse ëd separassion antra mojen trasparent, e ëd surfasse arfletente, visadì dë specc.
Le surfasse rifrangente e arfletente dovrà ant la pràtica a son ëd sòlit ësfériche o pian-e; dle vire a son parabolòide, silìndriche, tòriche. Comsëssìa as escludo le surfasse nen seulie e nen regolar.

Si le surfasse rifrangente e arfletente a son ësfériche e tuti ij sò sènter a resto an sna reta, sa reta a l'é ass ëd simetrìa ëd rotassion dël sistema. Costa resta as dis ass òtich, o bele mach ass, dël sistema e ël sistema òtich as dis sentrà. Un sistema sentrà a peul conten-e dle surfasse pian-e, ch'a peulo esse considerà tanme dle surfasse sfériche ëd raj infinì e ch'a devo esse normaj a l'ass.

Na lent për uciaj a l'é n'esempi d'un sempi sistema òtich sentrà: a son presente doe surfasse rifrangente sfériche, le doe face dla lent, e tre mojen rifrangent, l'aria, ël véder e torna l'aria. L'ass a l'é andividuà dai sènter dle doe face.

Si tute le surfasse dël sistema a agisso për rifrassion, tanme ant la lent da uciaj, ël sistema a l'é dit diòtrich; si tute le surfasse a agisso për arflession, për esempi an në specc, ël sistema a l'é dit catòtrich; si cheidun-e dle surfasse a agisso për arflession e d'àutre për rifrassion, për esempi ant un canucial a prisma, ël sistema a l'é catadiòtrich.