Tiristor

Ël tiristor a l'é un component semicondutor a quatr strat (PNPN), dovrà për controlé ëd corent àute an circuit eletrònich. A agiss com n'anvërtidor o switch eletrònich, bon a passé da në stat ëd blocagi a un ëd condussion quand a riva un signal ëd contròl a sò gate (pòrta). A l'é fondamental ant l'eletrònica ëd potensa e ant ij sistema ëd conversion ëd l'energìa.

Stòria

Ël tiristor modern a l'é stàit svilupà ant j'agn 1950, ma l'ideja basà dij dispositiv PNPN a armonta a j'agn 1940. Ant ël 1957, j'angigné ëd la General Electric (Stati Unì) a l'han presentà ël prim "Silicon Controlled Rectifier" (SCR), ch'a l'é ël tipo ëd tiristor pì conossù. Da antlora, a son ëstàite creà d'àutre variant, com ël TRIAC e ël GTO, për aplicassion pì specìfiche.

Tipo ëd tiristor

SCR (Silicon Controlled Rectifier): Dovrà për controlé la corent an diression ùnica, com ant ij sistema ëd cariagi ëd baterìe o ant j'alternator.
TRIAC: Përmet ëd controlé la corent an tute doe le diression, ideal për regolé la luminosità ëd le lampadinhe o la velocità dij motor.
GTO (Gate Turn-Off Thyristor): Peul esse disabilità con un signal negativ al gate, dovrà ant ij inverter e ant le màchine elétriche.
LASCR (Light-Activated SCR): Ativà con la lus, dovrà ant ij sistema d'isolament òtich.

Operassion

Ël tiristor a l'é com në switch ch’a sara ël circuit quand a riva un signal positiv al gate. Na vira ativà, a resta an condussion fin che la corent a passa për ël dispositiv a l’é nen riduvusse sota un cert livel (caria ëd "holding current"). Sò funsionament a dipend da la geometrìa dij strat PNPN e dal contròl dël gate.

Aplicassion

Contròl ëd potensa: Regolassion ëd motor, riscaudament industrial, e sistema ëd caria.
Eletrònica ëd consum: Stuve elétriche, regulador ëd luminosità.
Energìa rinovàbil: Conversion ëd corent ant ij panèj solari e turbin-e eòliche.
Traspòrt: Contròl dij motor elétrich ant le ferovìe e le viture ibride.

Vardé ëdcò