Tradussion
La tradussion a l'é ël process ëd convertì un test scrivù o parlà da na lenga (ciamà "lenga sorgiss") a n'àutra lenga (ciamà "lenga dël destinatari"). Costa pratica a l'é fondamental për la comunicassion global, la difusion ëd la cultura e lë scambi ëd conossense antra pòpoj con lenghe diferente.
Stòria dla tradussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]La tradussion a l'ha d'orìgin antiche. Ant l'antichità, ij test sacrà, com la Bibia o ij sutra budista, a son ëstàit tradovù për divulghé ij messagi religios. Ant l'Europa medieval, jë studios a l'han tradovù ij test grech e àrab an latin, consentend la conservassion dël savèj sientìfich e filosòfich.
L'amportansa dla tradussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Cultural: La tradussion a përmëtt ëd gavé le bariere antra le lenghe e a consent a le tradission literarie, cinematogràfiche e artìstiche dë spantiesse.
Comercial: Ant la globalisassion, j'asiende a deuvro la tradussion për creé document técnich, contrà e material ëd marketing an vàire lenghe.
Sociaj: A giuta le minoranse lenghìstiche (coma ël piemontèis) a conservé soa identità an publicand euvre ant soa lenga.
Técniche ëd tradussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Tradussion literal: Seguité ël test sorgiss paròla për paròla, ma a peul nen ten-e cont dij contest culturaj.
Tradussion adatà: Modifiché la strutura o le metàfore për rende ël test pi natural ant la lenga dël destinatari.
Localisassion: Pì che na tradussion, a l'é n'adatament dël contnù a le costume e a le norme locaj (esempi: monede, unità ëd mzura).
Sfide dla tradussion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Espression idiomàtiche: Le fras fàite a peulo nen avèj un equivalent diret ant l'àutra lenga (esempi: "Tiré la caròssa" an piemontèis a deuv esse spiegà, pa sempi tradovù).
Contest stòrich o cultural: Concet com "Rinassiment" o "Baròch" a ciamo dë spiegassion ant le culture andoa a son pa conossù.
Lenghe minoritarie: Tradovù an lenghe com ël piemontèis a peul manché ëd risorse o ëd tradutor professionaj.
Tradussion moderna
[modìfica | modifiché la sorgiss]Con l'aviament dij software ëd tradussion automàtica (esempi: DeepL, Google Translate), ël process a l'é diventà pi lest, ma ij tradutor uman a resto necessari për controlé la precision e lë stil.