Vai al contenuto

Vòj spassiaj

Da Wikipedia.

Ij vòj spassiaj (an anglèis spaceflight) a son ij viagi o l'atività dë spostesse ant lë spassi esterior, dzortut con d'angign coma dij mìssij, satélit, o nav spassiaj. Costa técnica a l'é essensial për l'esplorassion sientìfica, le comunicassion globaj e jë studi an sl'Univers.

Stòria dij vòj spassiaj

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël prim vòl spassial uman a l'é stàit realisà dël 1961 con Jurii Gagarin, n'astronauta soviétich. Ant ël Piemont, j'asiende coma Altec (Turin) a colàboro con l'ASI (Agensia Spassial Italian-a) për gestì ij dat dij satélit e dle mission internassionaj.

Sòrt ëd vòj spassiaj

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Con condutor uman: Mission com l'Apollo (USA) o la Stassion Spassial Internassional (ISS).

Automàtich: Satélit (es. ël sistema Galileo për la geolocalisassion) o rover spassiaj (es. Mars Rover).

Turìstich: Proget privà coma coj ëd SpaceX ëd Elon Musk.

Mìssij: Possà da combustìbij chìmich (es. ël mìssil Ariane dl'Europa).

Nav spassiaj riutilisàbij: Esempi: ël programa Space Shuttle o ël Starship ëd SpaceX.

Base lunar o marsian-e: Proget futurìstich për colonisé àutri pianeta.

Amportansa për la siensa

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ij vòj spassiaj a përmëtto:

  • Studié ël càud global con ij satélit.
  • Esploré pianeta com Mart.
  • Testé teorie fìsiche ant lë spassi (es. la relatività).

Còst àut: Un mìssil a peul costé miliard d'euro.

Arzigh për j'astronàuta: Radiassion, virolament longh.

Contaminassion dij pianeta: Evité ëd porté bateri da la Tèra.

Colegament piemontèis

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Turin a l'é un sentr për l'aerospassi con asiende coma Leonardo e Thales Alenia Space.