Vis
La Vis a l'é na màchina sempia dovrà për convertì ël moviment rotativ an linear o për ten-e unì dij component. A l'é formà da na surfassa anfilà (ël filet) anrolà an sl'ass. Le vis a son dovrà ant la falegnamerìa, l'edilissia, e ant vàire àmbit mecànich për soa capacità d'amplifiché la fòrsa e garantì union precise.
Stòria
[modìfica | modifiché la sorgiss]L'usage dle vis a armonta a l'antichità. Archimede (287-212 a.C.) a l'ha anventà la vis d'Archimede, na spiral anfilà për porté l'eva ant ij canaj. J'Egissi e ij Grech a dovravo vis ëd bòsch për pressé l'uva o l'euli. Ant ël sécol XV, con lë svilup dël torn, le vis ëd metal a son dventà comun-e, mentre che la Rivolussion Industrial a l'ha standardisà ij process ëd produssion. Ant ël sécol XIX, Henry Maudslay a l'ha creà ël prim torn për fileté, arvolussionand la fabricassion dle vis.
Component prinsipaj
[modìfica | modifiché la sorgiss]Testa: La part superior, con na forma (es. esàgon, a cros) ch'a përmëtt d'aplicà na ciav o tornavis.
Fus: Ël còrp prinsipal, cilìndrich o cònich, con ël filet anrolà.
Filet: La surfassa a spiral ch'a detèrmina l'avansament ëd la vis ant ël material.
Ponta: La part anferior, soens a forma ëd còno për anfilé mej.
Sòrt ëd vis
[modìfica | modifiché la sorgiss]Vis d'antrada: Për unì doi component (es. vis për bòsch, metal, o plàstica).
Vis d'Archimede: Utilisà për trasporté lìquid, granaje, o material granulà.
Bolon: Vis con un dad për union fòrte e smontàbij.
Vis sensa testa: Dovrà ant le màchine për regolassion precisa (es. vis ëd precision).
Vis automàtiche: Con filet avuss për penetré sensa preforadura (es. vis për giss).
Avantagi mecànich
[modìfica | modifiché la sorgiss]L'avantagi mecànich (MA) ëd na vis as calcola con:
andova:
L = Longheur dël brass ëd la fòrsa (es. ciav).
p = Pass (distanza tra doi filet adiacent).
Pi cit che a l'é ël pass, pi la vis a riduv lë sforz necessari për sollevé un càrich.
Aplicassion
[modìfica | modifiché la sorgiss]Union mecànica: Montagi d'oget quotidian, màchine, e struture.
Trasport ëd material: Vis d'Archimede ant j'industrie alimentar o j'impiant idrìdich.
Regolassion: Modìfica dle posission ant le strumentassion sientìfiche.
Solevament: Crich automobilìstich basà sla vis për aussé ij véicol.
Importansa ant l'engignerìa
[modìfica | modifiché la sorgiss]Le vis a son fondamentaj për:
- Efissiensa: Concession ëd fòrse grande con në sforz cit.
- Flessibilità: Adatàbil a divers material e contest.
- Durà: Resistensa a le tension mecàniche e a la corrosion (grassie a tratament come la zincadura).