Vis sensa fin

La vis sensa fin a l'é un tipo d'ingranagi dovrà për trasmëtte ël moviment rotativ antra doi ass perpendicolar, con na ridussion significativa ëd la velocità e n'aument dël moment ëd torsion. A l'é formà da na vis (ël "worm") e n'ingranagi a con-i (la "roa"), e a l'é ideal për aplicassion andova a-i é damanca ëd precision e control, com ant le màchine utiss o ij sistema ëd elevassion.

Stòria

L'usagi ëd mecanism simil a la vis sensa fin a armonta a l'antichità, con d'esempi ant ij dispositív d'irigassion e ant le presse për l'uva. Tutun, la version moderna a l'é stàita dësvlupà durant l'Arvira Andustrial dël sécol XIX, quand la nàssita dle màchine a vapor a l'ha cissà lë svilup d'ingranagi pì precis. L'anventor anglèis James Starley a l'ha ancorporà la vis sensa fin ant le biciclëtte dël 1870, mentr che ant ël sécol XX, soa aplicassion a l'é ëspantiasse ant l'automàtica e l'andustria pèisa.

Tipo ëd vis sensa fin

Vis a fil ùnich: Na frisa sola ch'a dà na ridussion ëd velocità motobin àuta.
Vis a fil multipl: Pì che un fil për aumenté la velocità ëd trasmission.
Vis globoidaj: Con na geometrìa curvà për un contat pi grand con la roa, adàita për càrich elevà.
Vis ëd bronz o assel: Material diferent për aplicassion specìfiche (bronz për durata, assel për resistensa).

Operassion

La vis sensa fin a gira e a fà movimenté ij dent ëd la roa a con-i, ma la geometrìa a fà che la roa a peul pa fé giré la vis anvers. Sòn a créa n'efet ëd blocagi automàtich, ùtil ant ij sistema ëd sicurëssa. Ël rapòrt ëd ridussion ( $i$ ) as calcola con:

$i={\frac {N_{\text{roa}}}{N_{\text{vis}}}}$

andova $N_{\text{roa}}$ a l'é ël nùmer ëd dent ëd la roa e $N_{\text{vis}}$ ël nùmer ëd fil ëd la vis.

Aplicassion

Traspòrt: Sistema ëd diression ëd le viture e diferensiaj.
Elevator: Mecanism për ël moviment sicur ëd le cabin-e.
Andustria: Màchine utiss, presse idràuliche, e sistema ëd regolassion ëd temperadura.
Mùsica: Acordador ëd strument a còrda.
Robòtica: Control precis ëd giunture e brass mecànich.

Vis sensa fin ant ël Piemont

Ant le campagne piemontèise, le vis sensa fin a j'ero storicament dovrà ant ij mulin për regolé la mulidura dle gran-e, e ancor ancheuj as treuvo ant le presse tradissionaj për l'uva o j'euli alimentar.

Vardé ëdcò