Acelerassion

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

L'acelerassion d'un pont material a smon la lestëssa con la qual l'andi a cangia ant ël temp.

L'acelerassion media

Si a 'n moment $t_{1}$ un pont material a bogia con andi ${\vec {v_{1}}}$ e a 'n moment sucessiv $t_{2}$ a bogia con andi ${\vec {v_{2}}}$ , l'acelerassion media a l'é smonùa dal cangiament d'andi dividù për l'antërval ëd temp, visadì

{\vec {a}}={\frac {{\vec {v_{2}}}-{\vec {v_{1}}}}{t_{2}-t_{1}}}={\frac {\Delta {\vec {v}}}{\Delta t}}

.

As trata donca d'un vetor, division dël vetor $\Delta {\vec {v}}$ për lë scalar Δt.

Ël mòdol dl'acelerassion a l'é esprimù an unità d'andi dividù për unità ëd temp.

Si la variassion dël vetor dl'andi dividùa për l'antërval ëd temp a resta costanta, ëd fasson indipendenta da j'antërvaj anté ch'a së mzura l'acelerassion, un a l'ha n'acelerassion costanta. Donca n'acelerassion costanta a ìmplica che la variassion d'andi a ancàpita sempe arlongh la midema diression e ëd fasson costanta ant ël temp. Si l'andi a resta costant, l'acelerassion a l'é nula.

L'acelerassion subitan-a

L'acelerassion a peul varié an mòdol, an diression o tuti e doi. As sërca antlora ëd determiné l'acelerassion dël pont material a tut moment, visadì soa acelerassion subitan-a. Costa a l'é definìa tanme

{\vec {a}}=\lim _{\Delta t\rightarrow 0}{\frac {\Delta {\vec {v}}}{\Delta t}}={\frac {d{\vec {v}}}{dt}}

.

La diression dl'acelerassion subitan-a a l'é la diression limit dël vetor ëd varission d'andi $\Delta {\vec {v}}$ .
Cand l'acelerassion a l'é costanta, l'acelerassion subitan-a a l'é ugual a l'acelerassion media.

Esempi ëd moviment acelerà

A-i son doi cas ëspeciaj ëd moviment acelerà ëd gran anteresse an fìsica.
Ël prim a l'é col ch'as dësrola con acelerassion costanta: as trata dël moviment arlongh na linia reta con andi ch'a varia ëd fasson uniforma ant ël temp. Ël second cas a l'é col dël moviment arlongh na sirconferensa anté che ël vetor dl'andi a varia ëd continuo soa diression, ma sò mòdol a resta costant.