|
Scritris an lenga anglèisa.
Agatha Mary Clarissa Miller a l'é nassùa a Torquay, ant ël Devon (Anghiltèra), ël 15 dë stèmber dël 1890, tersa fija d'un rich merican, e a l'é mòrta a Wallingford, ant ël Berkshire, ël 12 ëd gené dël 1976.
Da masnà a l'avìa vivù an campagna, sensa andé a scòla: soa mare a l'era ancariasse 'd soa istrussion.
A l'ancamin dla guèra, ant ël 1914, a va a travajé ant n'ospidal dla Cros Rossa.
Ancor dël 1914 as maria con Archibald Christie, ch'a sarà pilòta 'd reoplan durant la prima guèra mondial.
Dl'época dla guèra a l'é sò prim romanz, The mysterious affaire at Styles, scrivù përchè sfidà a felo da soa seur pì granda, da già che Agatha a l'era passionà dle stòrie ëd Sherlock Holmes.
Dòp d'avèj divorsià, la scritris a manten ël cognòm ëd sò prim marì; as maria torna dël 1930, con l'archeòlogh Max Mallowan.
Dël 1971 a l'é nominà Dame.
A l'é arnomà dzortut për avèj scrivù pì che 80 an tra romanz polissiesch e colession dë stòrie curte, dont ij përsonage pì conossù a son Hercule Poirot e tòta Marple, ma a l'a scrivù ëdcò 19 arpresentassion ëd géner polissiesch për ël teatro e ses romanz sentimentaj, publicà con lë stranòm ëd Mary Westmacott.
Ij sò lìber a l'han vendù pì che doi miliard ëd còpie an tut ël mond.
Vàire a son ëstàit publicà dòp soa mòrt: ël romanz Sleeping murder a l'é surtì 'd col ann e da press a-i son ëvnuje soa autobiografìa e le colession dë stòrie curte Miss Marple's final cases, Problem at Pollensa Bay e While the light lasts.
Ant ël 1998 Black coffee a l'é stàit sò prim travaj teatral a esse butà an romanz da n'àutr ëscritor, Charles Osborne.
- The mysterious affaire at Styles (1920): a l'é sò prim romanz, scrivù vers la fin dla prima guèra mondial; ambelessì a fa soa prima comparsa Hercule Poirot
- The Secret Adversary (1922)
- The Man in the Brown Suit (1924)
- The Murder of Roger Ackroyd (1926): un-a ëd soe ciadeuvre, sò prim lìber a esse butà an sena, con ël tìtol Alibi
- The mystery of the blue train (1928)
- Thirteen Problems (1928)
- The seven dials mistery (1929)
- Partners in crime (1929)
- Murder at the vicarage (1930)
- The mysterious Mr Quinn (1930)
- Peril at the End House (1931)
- Murder in the Mews (1931)
- Lord Edgware dies (1933)
- Murder on the Orient Express (1934)
- The A.B.C. Murders (1935)
- Murder in Mesopotamia (1935)
- Cards on the Table (1936)
- Dumb witness (1937)
- Three act tragedy (1937)
- Hercule Poirot's Christmas (1938)
- Sad Cypress (1939)
- Ten Little Niggers (1939)
- Evil under the sun (1940)
- Towards Zero (1944)
- Taken at the Flood (1948)
- The crooked house (1948)
- A Murder is announced (1950)
- Mrs McGinty's dead (1951)
- The Mousetrap (1952): ël travaj teatral arpresentà për pì tant temp ëd tuta la stòria
- They do it with Mirrors (1952)
- After the Funeral (1953)
- A pocket full of rye (1953)
- Hickory Dickory Dock (1955)
- Dead man's folly (1956)
- 4.50 From Paddington (1957)
- Cat Among the Pigeons (1959)
- A Pale Horse (1961)
- The Mirror Crack'd From Side To Side (1962)
- The third girl (1966)
- Endless Night (1967)
- Hallowe'en party (1969)
- Nemesis (1971)
- Elephants can remember (1972)
- Curtain - Poirot's Last Case (1975)
- Sleeping Murder (scrit ant j'agn '40, publicà dël 1976, dòp dla mòrt dla scritris)
|
|
