Antoni Gaudí
Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa | |
Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì |
Antoni Gaudí (Riudoms, 25 ëd giugn dël 1852 – Barslon-a, 10 ëd giugn dël 1926)[1] a l'é stàit ël pì grand architet catalan, amportant përchè prim esponent ëd col stil modernista che an Piemont soèns as ciama "liberty" e che a l'é caraterisà për soe vision fòle. La vita[modìfica | modifiché la sorgiss]Antoni Plàcid Guillem Gaudí i Cornet (cost sò nòm antregh), chërsù ant na famija d'artisan a l'ha pijà 'l diplòma dël 1878 a la Scòla d'architetura 'd Barslon-a, ma già anans a l'avìa travajà con ij pì brav architet ëd sò temp. Ant ël midem ann a l'Esposission Universal a Paris, Gaudí a l'ha ancontrà l'andustrial Eusebi Güell y Bacigalupi, che da col moment a l'é stàit mecenà 'd soe euvre pì famose. Dël 1884 a-j comando ij travaj ëd la basìlica dla Sagrada Familia, na construssion motobin antërtojà, che Gaudí a sarà nen bon a finì anans ëd soa mòrt, bele che a l'ha passà j'ùltim ani 'd soa vita andrinta 'l grand cantié dla basìlica. Ai 7 ëd giugn dël 1926 a l'é stàit anvestì da 'n tranvaj e soa sembiansa da pòvr òm a l'ha gabà coj ch'a l'han portaje agiut che për lòn a l'han ëmnalo a l'ospidal ëd la Santa Cros, valadì n'ospissi për ij barbon fondà da jë sgnor ëd la Catalògna. A l'é mòrt ambelelì ai 10 ëd giugn. A sò funeraj a l'han partessipà 'd milen-e 'd përson-e, e da col moment ij barslonèis a l'han tacà a ciamelo "l'Architet ëd Nosgnor". A l'é sotrà ant la cripta dla Sagrada Familia. Soa euvra[modìfica | modifiché la sorgiss]Squasi tute j'euvre dël magìster catalan a son gropà a la capital catalan-a, valadì a l'ùnica sità catalan-a e spagneula che antra ij sécoj ch'a fan XIX e XX, a l'abia avù 'n dësvlup andustrial. Soa cariera a l'é caraterisà da 'd forme straordinarie, squasi fòle, realisà an mon, pera, siràmica, véder e fèr. A podrìo esse stàit la fé religiosa 'd Gaudì e sò amor për ël neuv gòtich ad avèj-je ciamà contra 'd rimpròcc, ma miraco ij rimpròcc a peulo 'cò esse rivà për sò amor për la polìtica indipendentista catalan-a. An efet an coj ani ël govern ëd Madrid a vorìa oblighé Barslon-a a avèj un dësvlup ortogonal, d'acòrd con la polìtica fassista che a comandava tut an coj ani-lì. Nopà tuti j'architet catalan a l'han pijà n'àutra stra: a l'han sernù 'd dësvlupé n'architetura fàita 'd linie dë sbies ch'a-j andavo contra a la vision geométrica e rassionalistica ëd la sità. Antra soe euvre pì amportante e famose as arcordo:
Arferiment[modìfica | modifiché la sorgiss] |