Antonio Bertola
 |
Vos an lenga piemontèisa |
| Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
|
Architet e angegné. Antonio Bertola a l'é nassù l'8 novèmber 1647 a Mussan, andoa ch'a l'é ëdcò mòrt ël 13 stèmber 1719. Apress a la làurea an giurisprudensa, a l'ha mai professà la profession d'avocà ma a l'ha ancaminà a studié matemàtica, architetura e angegnerìa. Dël 1677 a costruiss a Turin la cesa del Crocifiss, ancheuj pì nen esistenta. An vnisend an contat con la scòla ëd Guarino Guarini, a l'ha travajà a l'autar central dla Capela dël Sant Sudari ant ël Dòm ëd Turin, che dal 1694 a l'ha ospità la Sacra Sìndon. Dël 1696 a progeta na prima version dla Cesa dla Madòna dle Vigne a Trin ch'a sarà peui nen realisà. A dven angegné dël Prinsi ëd Carignan Vitòrio Medeo I e, për soa comission, dël 1699 a pija part ai travaj dl'autar magior dla Cesa ëd San Flip ëd Turin, an seguitand l'euvra ëd Michelangelo Garove. A ven arnomà tanme ingegné militar tant che dël 1706, durant l'Assedi 'd Turin, a l'é nominà cap ëd j'angegné për la difèisa dla sità e da sòn Prim Architet Sivil e Militar. Dël 1708 a ancamina ij travaj ëd costrussion dël Fòrt ëd la Brunëtta, an Valsusa, peui portà a compiment da sò fieul adotiv Ignazio Bertola. Grassie al sò consej autorévol, a l'é evitasse la demolission dla Pòrta Palatin-a ëd Turin. Tra soe euvre as peulo arcordé ij travaj ëd fortificassion për la Sitadela ëd Turin (1702), la Cesa ëd Santa Cros ëd Coni, l'Ospidal dla Santissima Nonsià ëd Savian (1703-1710), l'Ospidal ëd Fossan (1711), ël Fòrt ëd Fenestrele (1713) e la prosecussion dij travaj dël Castel ëd Rìvole (1713-1714). |
