Vai al contenuto

Boletus edulis

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
?porsin

Classìfica sientìfica
Regn: Fungi
Division: Basidiomycota
Class: Homobasidiomycetes
Órdin: Boletales
Famija: Boletaceae
Géner: Boletus
Specie: B. edulis
Boletus edulis
Bull.: Fr.

Un bolè: ël Boletus edulis

[modìfica | modifiché la sorgiss]

Ël B. edulis a l'é, ansema a B. aestivalis, B. aereus e B. pinophilus, un-a dle quatr specie 'd porsin.

Capel fin-a a 20 (o 30) cm, sliss ò sech, ninsòla, con ël bòrd ciàir ò biancastr, dle vire pì ciàir, dle vire pì scur ò marmorà. Tùboj bianch, peui giàun ciàir e a la fin vërdastr. Përtus fin, dël midem color, a cambio nen color. Gamba àuta fin-a a 20 cm e larga fin-a a 12 cm, a l'inissi sférica, peui clavà ò silìndrica, da biancastra a òcra, ciàira an bass. Carn bianca e che a cambia nen. Savor ëd ninsòla.

A l'é 'l porsin con le caraterìstiche pì diferente; ël capel a peul esse ciàir quandi ch'a chërs ant ij sapin (Picea abies), baross quandi ch'a chërs ant j'ambrun-e, maròn scur quandi ch'a chërs al sol ... ma, ant tanti cas, ël capel a l'é un pòch pì ciàir an sël bòrd. La gamba, trapùa dzortut vers ël bass, a l'é ciàira, scasi bianca, e a l'ha un fin retìcol an riliev.

A chërs ant ij bòsch, dzortut j'agn con l'istà càuda e sëcca an vers la mesaneuit. A l'é, dle quatr specie, cola ch'a chërs un pòch daspërtut, dal livel dël mar a l'àuta montagna, dal Maròch a la Svessia, da l'inissi dl'istà a la fin dl'otonn. Cheidun a lo treuva aj pé dël Viso, a 2.500 méter, andova a-i é pì gnun-e piante.

A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
Comestìbil. An cusin-a a s'adata a tùit ij piat; a l'é 'dcò bon cru an salada.

Arferiment bibliogràfich për chi a veul fé dj'arserche pì ancreuse

[modìfica | modifiché la sorgiss]
  • Boletus edulis Bull.: Fr.