Milanèis

Da Wikipedia.
(Ridiression da Dialèt milanèis)
Artìcol prinsipal an lenga piemontèisa
Version an parlà locaj: Astësan Bielèis Canavzan Langhèt Lissandrin Monfrin Noarèis Valsesian Valsusin
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì


Ël dialèt milanèis (milanèes, milanes an parlà local, milanese an italian), conossù 'dcò coma meneghin, a l'é un dialèt dla Lenga lombarda (varianta ossidental) parlà an Milan e provinsa.

Gramàtica[modìfica | modifiché la sorgiss]

Përson-a Vess (Esse) Avegh (Avèj)
(a) son (a) gh'hoo
ti te set te gh'ee(t)
lu (a) l'é el gh'haa
numm a sem a gh'emm
vialter sii a gh'hii
lor a hinn a gh'han

Comparassion con d'àutre lenghe[modìfica | modifiché la sorgiss]

Comparassion con ël fransèis

Torista: "Comment s'appellent-ils?" (Coma as ciamo?)
Frutareul: "Se pelen no, se schiscen." (A së sgruejo nen, a së sgnaco.)
Torista: "Comment?" (Coma?)
Frutareul: "Coi man, coi pé, 'me te voeuret!" (Con le man, coj pè, coma it veule!)
Torista: "Je ne comprend pas..." (I capisso nen...)
Frutareul: "Se te voeuret minga comprài, lassa pur stà!" (Si it veule nen caté, lassa stè!)


Comparassion con ël piemontèis, ël latin, l'italian, ël fransèis

Milanèis Piemontèis Latin Italian Fransèis
coeur cheur cor cuore cœur
seggia\cadrega cadrega - sedia siège
plafon plafon - soffitto plafond
avè(gh) avèj habere avere avoir
vedè vëdde videre vedere voir
bev bèive bibere bere boir
pader pare pater padre père
foeugh feu ignis\focus fuoco feu
fioeu fieul filius figlio fils
vess esse esse essere être
nass nasse nasci nascere naître
man man manus mano main
ciav ciav clavis chiave clèf
liber liber liber libro livre
usell usell augellus uccello oiseau
cred chërde credere credere croire
vos vos vox voce voix
cros cros crux croce croix
fregg frèid frigidus freddo froid
lassà lassè laxare lasciare laisser
can can canis cane chien
basà basè basiare baciare baisè
Dio Dio Deus Dio Dieu
con(t) con cum con avec
alter auter alter altro autre
isola isola insula isola île
veder vider vitrum vetro verre
fiumm fium flumen fiume fleuve
vegg vej vetulus vecchio vieux
golp volp vulpes volpe goupil
facere fare faire
latt\lacc lait lactis latte lait

Proverbi an milanèis[modìfica | modifiché la sorgiss]

L'erba di alter l'è semper la pussee bona = L'erba dlë vzin a l'é sèmper pì vërda.

El Signor prima ja fa e poeu ja combina = Ël Signor prima a-j fa e peui a-j buta ansema.

La bocca l'è minga stracca se la sa nò de vacca = La boca a l'é nen straca s' a sa nen 'd vaca.

Te seet andaa a scoeura de giovedì = Ti it ses andà a scòla ëd giòbia.

Voeuja de lavorà saltom addòss che mì me spòsti = Veuja 'd travajè sàutme a còl che mi i më spòsto.

Zucca e melon, a la soa stagion = Cossa e mlon, a mincadun soa stagion.

Quand gh'è scappaa el porscell, sarren el stabiell = Quand ch'a l'é scapà ël crin, a saro la crinera.

Gatta inguantada la ciappa minga i ratt = La gata coj guant a pija pa ij rat.

In agost el Sô el va in del bosch = An Agost ël sol a va ant ël bòsch.

Offelee, fa el tò mestee = Panaté, fa tò mësté.

L'acqua l'ha faa i oeuv, el gh'ha inscì de pioeuv = L'eva a l'ha fàit l'euv, a l'ha ancora tant da pieuve.

Te gh'ee l'oeucc pussee grand del boeucc = Ti it l' has l'euj pì grand dlë stòmi.

Lese ëdcò[modìfica | modifiché la sorgiss]