Dino Risi

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Regista italian.
Dino Risi a l'era nassù a Milan ai 23 dë dzèmber dël 1916 e a l'é mòrt an soa ca ëd Roma ai 7 ëd giugn dël 2008.

Sò travaj ant ël cine a l'ha ancaminà dël 1941, cand ël regista Alberto Lattuada a l'ha convinciulo a chité soa cariera ëd médich pr'ëdventé sò assistent.
Peui Risi a l'ha realisà chèich cort metrage, destinà ai programa complementar ant ij cine. Un ëd costi a l'é stàit notà dal produtor Carlo Ponti, ch'a l'ha ciamaje un soget për Anna Magnani: ël film a l'é stàit realisà da Lattuada e a la fin a l'é stàita Silvana Mangano ch'a l'ha pijà la part.

Risi a l'é considerà l'anventor dl'ansidita comedia a l'italian-a.
Sò stil a mës-cia dle trovade da meuire dal rije con na vision satìrica cagnin-a. Sò soget prinsipal a son ij pes istint ëd j'òm, ch'a dvento testimòni ëd soa umanità.
A l'ha travajà con dij grand senarista parèj d'Age e Scarpelli, Luciano Vincenzoni, Bernardino Zapponi, Ennio De Concini.

Ant j'agn 1990 a l'ha ëdcò travajà për la television.

Filmografìa[modìfica | modifiché la sorgiss]

Vacanze col gangster (1952)
Il viale della speranza (1953)
Il segno di Venere (1955)
Pane, amore e... (1955)
Poveri ma belli (1956)
La nonna Sabella (1957)
Belle ma povere (1957)
Venezia, la luna e tu (1958)
Il vedovo (1959). Alberto Sordi a fa la part ëd n'òm ch'a veul profité dël boneur d'esse vidov.
Poveri milionari (1959)
Il mattatore (1959)
Un amore a Roma (1960)
A porte chiuse (1961)
Una vita difficile (1961). Alberto Sordi a l'é un giornalista ëd gàucia ch'a s-ciara le speranse dla Liberassion droché pian pianòt.
Il sorpasso (1962)
La marcia su Roma (1962). Stòria ëd doi fingard ambarcà ant l'aventura fassista fin-a a ancòrz-se d'esse stàit fregà.
Il giovedì (1963)
I mostri (1963)
Il gaucho (1965)
L'ombrellone (1966)
Operazione San Gennaro (1966)
Il tigre (1967)
Straziami, ma di baci saziami (1968)
Il profeta (1968)
Vedo nudo (1969)
Il giovane normale (1969)
In nome del popolo italiano (1971). Un cit giùdes d'anstrussion, Ugo Tognazzi, a veul a tuti ij cost ancolpé n'andustrial arogant.
La moglie del prete (1971)
Noi donne siamo fatte così (1971)
Mordi e fuggi (1973)
Sessomatto (1973)
Profumo di donna (1974)
Telefoni bianchi (1976)
Anima persa (1977)
La stanza del vescovo (1977)
I nuovi mostri, con Mario Monicelli e Ettore Scola (1977)
Primo amore (1978)
Caro papà (1979). Vittorio Gassman a l'é un grand borzoà ch'a dëscheurv che sò fieul a fa part ëd na formassion d'ativista ëd gàucia ancamin a pronté n'atentà contra 'd chiel.
Sono fotogenico (1980)
Fantasma d'amore (1981)
Sesso e volentieri (1982)
Dagobert (1984)
Scemo di guerra (1985)
Teresa (1987)
Il commissario Lo Gatto (1987)
Tolgo il disturbo (1990)
Giovani e belli (1996)

Lìber[modìfica | modifiché la sorgiss]

I miei mostri (2004)