Emil Artin

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Matemàtich.

Emil Artin a l'era nassù a Vien-a ël 3 ëd mars dël 1898 e a l'é mòrt a Amborgh ël 20 dë dzèmber dël 1962.

Fieul d'un negossiant d'euvre d'art e ëd na cantant d'òpera, Emil Artin a passa soa anfansia a Reichenberg an Boemia. Pijà ël bacelierà dël 1916, a va a studié a Vien-a, ma bele dlongh a dev parte për ël front, anté ch'a resta fin-a a la fin ëd la guèra.
A arpija ij sò studi a Lipsia dël 1919 e a oten ël dotorà dël 1921. Apress n'ann a Göttingen a va a l'università d'Amborgh, anté ch'a l'é nominà ansegnant privà dël 1923 e professor dël 1926.
Dël 1938 a tramuda ant jë Stat Unì, andoa a mostra a l'Università Notre-Dame a Bloomington, ant l'Indian-a, fin-a al 1946, peui a l'Università ëd Princeton.
Dël 1958 a rintra a Amborgh, anté ch'a resta fin-a ch'a meuir, quatr agn pi tard, për n'atach ëd cheur.

Ij travaj d'Artin a rësguardo l'àlgebra e la teorìa dij nùmer. A l'ha generalisà a j'anej noetherian sempi dj'arzultà dimostrà da Wedderburn an sj'àlgebre.

A pòrto sò nòm

Euvre prinsipaj

Geometric algebra (1957)
Class field theory (1961)