 Monument a Georges Simenon an soa sità natal ëd Liège Scritor an lenga fransèisa.
Georges Joseph Christian Simenon a l'era nassù a Liège (Belgi) ël 13 ëd fërvé dël 1903 e a l'é mòrt a Losana ël 4 dë stèmber dël 1989.
A sëddes agn a l'é dventà giornalista ëd crònaca a La Gazette de Liège.
Dël 1921 a-i seurt sò prim romanz, Au pont des Arches, petite histoire liégeoise.
Dël 1922 as trasferiss a Paris con soa fomna, la pitris Régine Renchon, e a ancamin-a a scrive conte e romanz an tuti ij géner: polissiesch, eròtich, dramàtich e via fòrt.
Dal 1923 al 1933 a-i seurto apopré dosent romanz, na milen-a ëd conte e vàire artìcoj.
Ël përsonage pì conossù ëd Simenon a l'é ël comissari Maigret, anspirà a la përson-a dël comissari Nicolle.
Ël prim romanz anté ch'a compariss a l'é Pietr le Letton, dël 1929.
An tut, a-i seurto stantessinch romanz dla serie ëd Maigret, pì vinteut conte, fin-a a Maigret et monsieur Charles dël 1972.
Pòch ëd temp dòp d'avèj anandià la serie ëd Maigret, Simenon a ancamin-a a scrive coj ch'a ciama sò romanz-romanz o romanz dur.
Ël prim a l'é Relais d'Alsace dël 1931; a-i në surtran pì 'd sent, fin-a a Innocents dël 1972.
Antramentre ch'a scriv, Simenon a viagia e a tramuda soens.
Chità Paris, a va an Charentes e peui an Vandéa.
Ant ël 1945 as në va ant jë Stat Unì, andoa a resta des agn, a divòrsia e a maria Denyse Ouimet.
A torna an Fransa e peui as trasferiss për la dariera vira an Ësvìssera.
Ant ël 1972 a pija la decision ëd chité dë scrive; con un registrator a compon vintedoe Dictées.
A torna a scrive dzortut për la redassion ëd soe Mémoires intimes, dël 1981, dòp che soa fija Marie-Jo a l'é massasse.
Simenon a l'ha otnù dun-a un sucess ëd letor, ma pitòst tard l'atension ëd la crìtica, bele che André Gide a l'abia arconossulo tanme un dij mèj scritor an fransèis dij sò temp.
Vàire romanz ëd Simenon a son ëstàit adatà për ël cine o la television, për esempi La nuit du carrefour, ëd J. Renoir (1932).
- Au pont des Arches, petite histoire liégeoise (1921);
- L'homme à la cigarette (prima edission firmà Georges Sim, 1931);
- La Méditerranée en goélette (1934);
- Lettre à ma mère (1974);
- Mémoires intimes (1981);
- Le port des brumes.
- Pietr le Letton (1929);
- Train de nuit (prima edission firmà con lë stranòm Christian Brulls, 1930);
- La maison de l'inquiétude (prima edission, firmà Georges Sim, surtìa a tòch an sël periòdich L'Oeuvre, dal 1 ëd mars 1930);
- Le pendu de Saint-Pholien (1931);
- La jeune fille aux perles (prima edission antitlà La figurante e firmà Christian Brulls, 1932);
- La femme rousse (prima edission firmà Georges Sim, 1933);
- L'inspecteur cadavre (1943);
- La colère de Maigret;
- L'affaire Saint-Fiacre;
- Les scrupules de Maigret;
- Les vacances de Maigret;
- Mon ami Maigret;
- Maigret à New York;
- Maigret et son mort (1948);
- La première enquête de Maigret (1948);
- Les mémoires de Maigret (1950);
- Maigret à l'école (1953);
- Maigret chez le ministre (1954);
- Maigret et le corps sans tête (1955);
- Maigret tend un piège (1955);
- Maigret chez le coroner (1956);
- Maigret s'amuse (1956);
- L'amie de madame Maigret;
- Une confidence de Maigret;
- Un Noël de Maigret (1957);
- Maigret et les braves gens (1961);
- Maigret et le marchand de vin (1969);
- L'ami d'enfance de Maigret;
- Au rendez-vous des Terre-neuvas;
- Le fou de Bergerac;
- Le charretier de la Providence;
- Le chien jaune;
- La folle de Maigret;
- Maigret à Vichy;
- Maigret au Picratt's;
- Maigret aux assises;
- Maigret en meublé;
- Maigret et l'affaire Nahour;
- Maigret et l'homme du banc;
- Maigret et l'indicateur;
- Maigret et la grande perche;
- Maigret et la vieille dame;
- Maigret et le clochard;
- Maigret et le tueur;
- Maigret hésite;
- Maigret se trompe;
- La patience de Maigret;
- La tête d'un homme;
- Le voleur de Maigret;
- Maigret;
- Maigret a peur;
- Maigret et la jeune morte;
- Maigret et le voleur paresseux;
- Maigret et les petits cochons sans queue;
- Maigret se défend;
- Maigret voyage;
- Le revolver de Maigret;
- Maigret et monsieur Charles (1972).
- Relais d'Alsace (1931);
- La maison du canal (1933);
- Les demoiselles de Concarneau (1936);
- Les Pitard (1937);
- L'homme qui regardait passer les trains (1938);
- Le bourgmestre de Furnes (1939);
- Les inconnus dans la maison (1940);
- Trois chambres a Manhattan (1946);
- Lettre à mon juge (1947);
- La neige était sale (1948);
- Les anneaux de Bicêtre (1963);
- Les fiançailles de M. Hire;
- Innocents (1972).
|
|
_without_hat_by_Erling_Mandelmann.jpg)
