Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Nassù a Cadegliano-Viconago, davzin a Varèis, ij 7 ëd luj dël 1911, Gian Carlo Menotti a l'é stàit compositor, organisator musical, libretista e regista.
A l'ha scrivù soa prima òpera ch'a l'avìa óndes agn.
Apress d'avèj studià al Conservatòri ëd Milan e, për consèj d'Arturo Toscanini, a l'Anstitut Curtis ëd Philadelphia, dël 1937 Menotti a ancamin-a a compon-e sota la guida ëd Rosario Scalero e a dësbuta al Metropolitan ëd New York con Amelia al ballo.
Durant ël fassism a arfuda 'd buté ël distintiv dël partì e soe òpere a son nen arpresentà ant ij teatro italian.
Dël 1950 a l'é l'òpera The consul, ch'a oten la cuvertin-a dl'arvista Time e a vagna ël premi Pulitzer tanme la mèj òpera musical dl'ann.
Lë scond Pulitzer a l'é vagnà da Menotti con l'òpera The saint of Bleecker Street, arpresentà la prima vira dël 1954 al Broadway Theater ëd New York.
Amportanta a l'é stàita soa atività tanme regista (an tra ij sò alestiment pì famos, coj ëd Pelléas et Melisande e dla Bohème).
Dël 1958 a l'é stàit ël fondator dël Festival dij Doi Mond.
Dal 1992 al 1994 a l'é stàit diretor artìstich dl'Òpera a Roma.
Peui a l'ha ancora componù ël Trio per piano, violino e clarinetto (1997) e Jacob's Prayer, na cantà për còro e orchestra smonùa a San Diego, an Califòrnia, dël 1997.
Menotti a l'é mòrt a Montecarlo ël 1 ëd fërvé dël 2007.