Giobiassa
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
La Giobiassa a l'é na festa tradissional spantià da l'est-Piemont (Vërsèj) a Varèis, Còm, Nòrd-Milan e Briansa. Ël darié Giòbia dël mèis ëd Gené as visco dë scarlo ant le piasse e as brusa la Giobiassa, ën gròss buracio 'd paja vestì con dë strass, ch'a arpresenta na masca. Lë scarlo a l'ha 'd sust diferent conforma andoa ch'as va. Stòria[modìfica | modifiché la sorgiss]Ël nòm dla neuit ëd Giobiassa a l'ha n'orìgin incerta, përchè a-i son nen dë scrit. Queidun a dis ch'a ven dal cult dla dea Giunon-a (dond ël nòm Joviana), d'àutri a strenzo la liassa con ël de Gieuv, dond a riva dcò 'l nòm dël dì Giòbia, dedicà a chiel. A podrìa esse che 'l nòm a ven diret dal nòm dël dì, quand già ant l'età antica ij paisan a ciamavo a jë spìrit dl'amson ëd giuté a porté bsach da la smens pena butà, për la vniente prima, an scassand jë spìrit gram ch'a l'avìo tormentà durant ël frèid e scars invern. Conte[modìfica | modifiché la sorgiss]La Giobiassa a l'é na masca, soens màira, con le gambe longhe e 'j causset ross. A viv ant ij bòsch e a grassie a le gambe a rampa sij branch sensa maj toché 'l seul. Parèj a vàita tùit coj ch'a intro ant ël bòsch e a jë sbaruva, dzortut ij cit. L'ùltim giòbia 'd Gené a va a serché 'd cit për mangéje. Ma na mama a l'ha trapala për tué sò cit. A l'ha cusinà na ramin-a pien-a 'd panissa e a l'ha butalo sl'abòrd dla fnestra. La Giobiassa a l'ha sentù 'l përfum, a l'ha corù sla ramassa flotanta fin-a l'abòrd e a l'ha tacà a mangé 'l risòt. A l'era tant ma lech e la Giobiassa a l'é nen ancorzùsse dël sol spontant, ch'a l'ha sbalucala e a l'ha massala, an salvand ël cit. Na version pì afrosa a dis che na mare a l'ha pijà na buata e a l'ha piantaje tùit ij cotej e le tësòire ch'a l'avìa, peui a l'ha butala sota le coerte dël let, al pòst dla fija. A mesaneuit as sento ij pass dla Giobiassa. La cita sburdìa a së strenz a la mare, mentre la stria a monta jë scalin e a intra ant la stansia. La stria ferosa a traund dlongh la buata, an pensand ëd mangé la cita. As sent ën longh braj, peui la mare a va ant la stansia dla cita doa la stria a l'é mòrta an spuvand ël sangh sbrinciant da le blëssure a la gola. |