Vai al contenuto

Goffredo Antonio Casalis

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Goffredo Antonio Casalis a l'era nà a Salusse ai 9 ëd luj 1781, fieul ëd Bartromé e d'Ana Enrico. Sò pare a l'é mòrt che chiel a l'avìa mach n'ann e a l'é soa mare ch'a fà dij sacrifissi për deje n'anstrussion al giovo, che as buta a studié filosofìa.
Soa mare a meuir dël 1802 e ël giovo, për l'anteressament ëd doi canònich dël capitol ëd la catedral, Fransesch Bërnardin Buglione ëd Monal (ch'a sarà peui vësco dël Mondvì) e 'l vicari general ëd la diòcesi Stefano Desderi, a peul seghité jë studi ant ël seminari capitolar, anté che - conforma a lòn ch'a conta sò biògraf Paolo Camosso - as fà armarché për soe idèje ciàire, soa ment aùssa e soa lenga dësgenà.

Për manten-se jë studi a Turin, Casalis a dventa tuor dij fieuj an chèiche famije dla noblëssa, tanme ij Salusse ëd Paisan-a e ij Seyssel d'Aix. Dël 1810 a oten ël diplòma ëd professor ëd Retòrica.
Ël cont Seyssel a oten d'ufissi ëd goern a Paris e Casalis a-j va dapress, sempe për podèj mostrèje ai sò fieuj. A tornërà an Piemont mach con la fin ëd Napoleon.

Ordinà prèive, a l'é butasse a fé dle colaborassion editoriaj. Dël 1823 a colàbora a n'arvista ëd divulgassion ëd medzin-a, ël Repertorio medico-chirurgico. A dirigg ëdcò la colan-a 'd test për la chërsùa coltural dël clero, la Biblioteca economica di opere di religione.
Dël 1833 Carl Albert a crea la Diputassion subalpin-a dë stòria patria e Casalis a l'é ciamà a fene part.

Casalis a l'é l'autor dël Dizionario geografico storico-statistico-commerciale degli stati di S.M. il re di Sardegna, ch'a seurt an 28 volum, livrà dël 1848. Dël 1856 a-i surtiran ancor doi volum, con dle gionte.

Dël 1850, Vitòrio Emanuel II a-j conferiss la cros ëd l'órdin dij Sant Morissi e Làser e na pension. A arsèiv ëdcò la cros al mérit sivil, coma benemérit ëd la coltura.

Goffredo Casalis a l'é mòrt ai 10 ëd mars 1856.