Haiku

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Nìvole bianche

i fan mila piture
ant ël cel celest

—Haiku piemontèis

N'haiku (俳句 an giaponèis) a l'é un componiment poétich ëd tre vers caraterisà da sinch, set e torna sinch sìlabe. A l'é na poesìa sempia che a elìmina le congiunsion e a pija fòrsa da le sugestion ëd la natura e dle stagion.

L'haiku a l'é stàit creà an Giapon ant ël sécol che a fa XVII.

Da già che a l'é motobin curt, a-i é dabzògn ëd na gròssa sìntesi ëd pensé e d'ìmaginassion. Tradissionalment l'ùltim vers a l'é l'arferiment stagional o Kigo, visadì n'arferiment a la stagion che a definiss ël moment ëd l'ann ëd la composission o dla dédica.

Sogèet ëd l'haiku a son sen-e leste e intense che a rapresento, ëd sòlit, la natura e le emossion che a lasso ant l'ànima dl'haijin (ël poeta).

La mancansa dë liam an tra ij vers a lassa spassi a un veuid rich d'emossion, com na trassa che ël letor a deuv finì.

J'haiku tradissionaj a l'han pa gnun tìtoj.

Haiku an piemontèis[modìfica | modifiché la sorgiss]

Fin an piemontèis a son ësperimentasse j'haiku. N'esempi, scrivù da le masnà dle scòle ëd Canèj e publicà con l'agiut ëd la Region Piemont:

Ant j'anviron dël Mondvì l'usage dl'haiku come forma métrica a l'é spantiasse mersì a Carlo Regis, ch'a l'ha vagnà ël "Salutme 'l Mòro 2012" con na cheuja antitolà pròpi Haiku. Apress a chiel a l'é vnuje Nicòla Duberti, con Taj curt - Haiku ("Salutme 'l Mòro 2013"). Ma 'dcò Tavo Burat a l'avìa scrivù d'haiku (J'haiku dël Ciri Vacior) e pì recentement a l'é surtije na cheuja 'd Sergio Donna ch'a l'ha për tìtol Ciameje nen haiku. 100 taj curt o slussi 'd poesìa.

[1]

  1. Tavo Burat, Poesìe. Achit ëd Sergio M. Gilardino, Ca dë Studi Piemontèis, Turin, 2008 Sergio Donna, Ciameje nen haiku. 100 taj curt o slussi 'd poesìa an piemontèis e italian, Associazione Monginevro Cultura, Torino, 2017 Nicola Duberti, Taj curt. Haiku. Presentazione di Remigio Bertolino, Edizioni «Ël Pèilo» Amici di Piazza, Mondovì,  2013 Carlo Regis, Haiku. Presentazioni di Remigio Bertolino e Nicola Duberti, Edizioni «Ël Pèilo» Amici di Piazza, Mondovì,  2012