Johann Wolfgang von Goethe

Da Wikipedia.
Vos an lenga piemontèisa
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Goethe piturà dël 1828 da Josef Stieler.

Johann Wolfgang von Goethe, nassù ai 28 d'aost dël 1749, mòrt ai 22 ëd mars dël 1832, a l'é stàit në scritor tedesch, ma ëdcò poeta e dramaturgh. A l'é ëdcò stàit n'ator, n'aministrador, në siensià, un geòlogh, un botànich e un filòsof. A l'ha anfluensà motobin dë scritor e pensador dël sécol ch'a fà XIX. Soa contribussion a la siensa a comprend ij sò travaj ëd botànica e soa Teorìa dij color. Ij sò lìber a son soens sità e quaich soa disà a l'é dventà part ëd la Lenga tedesca. Ij sò poem a son stàit butà an mùsica da composidor com Schubert, Schumann, Brahms, Wolf, e Strauss. Crìtich e student a diso che ij sò poem a son mach bej an tedesch, përchè a son mal ëd rende an d'àutre lenghe. Ij sò drama a son nen rapresentà soens fòra dla Germania e ij sò travaj sientìfich a son superà.

Euvre pi amportante[modìfica | modifiché la sorgiss]

  • Götz von Berlichingen mit der eisernen Hand, 1773
  • Prometheus, 1774
  • Die Leiden des jungen Werthers, 1774
  • Iphigenie auf Tauris, 1779
  • Torquato Tasso, 1780 - 1790
  • Römische Elegien, 1788-90
  • Venezianische Epigramme, 1790
  • Faust. Ein Fragment, 1790
  • Wilhelm Meisters Lehrjahre, 1795/96
  • Faust. Eine Tragödie, 1808
  • Theory of colours, 1810
  • West-östlicher Divan, 1819
  • Faust II, 1833