Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Artista spagneul. Mariano Fortuny y Madrazo a l'era nassù a Granada l'11 ëd magg dël 1871 e a l'é mòrt a Venessia ël 3 ëd magg dël 1949.
A l'é stàit pitor, peui scultor për un pòch ëd temp, senògraf, e dzortut técnich ëd sena: a l'avìa creà na cùpola realisà prima al Théâtre Bosquet a Paris a l'ancamin dël Neuv-sent, peui al teatro Kroll ëd Berlin e për finì a la Scala a Milan.
A l'é stàit ëdcò fotògraf e creator e produtor, prima a Venessia, peui ant l'Euròpa antrega, dë stòfe e tessù arsercà.
Sò stil eclétich a l'era na mës-cia ëd gust eut-sentesch e classichegiant, e ansema liberty e déco.
A viagiava motobin e a l'avìa catà a Venessia un palass che al di d'ancheuj a pòrta sò nòm e dont dël 1956 soa vidoa, Henriette Nigrin, a l'ha fane cadò a la comun-a.